Polonya-Belarus sınırında yaşanan göçmen krizi, Ankara’yı da yakından ilgilendirir hale geldi. Türk Hava Yolları, Avrupa Birliği hava sahasından ve havalimanlarından menedilebilir.
Şu günlerde Avrupa’da en önemli gündem maddelerinden biri, Belarus-Polonya sınırında yaşanan göçmen krizi. Belarus’tan yola çıkan ve Polonya’ya gitmek için sınıra getirilen göçmenler, sadece iki ülke arasında değil Rusya ve Avrupa Birliği arasında da kriz çıkarıyor.
İddialara göre insan kaçakçıları Irak ve Suriye başta olmak üzere çeşitli ülkelerdeki Arap ve Kürt göçmenleri Minsk’e uçakla getirip buradan Avrupa’ya sokmak için anlaşıyor. Nispeten konforlu ve pahalı göç yollarından biri olan bu rota, Bild’in haberine göre şimdilik 6000 göçmen tarafından tercih edilmiş durumda.
Avrupa Birliği yetkilileriyse tüm bu operasyonun Moskova tarafından incelikle planlanmış bir hareket olduğunu düşünüyor. Yazdan beri Minsk’e getirilen göçmenler, tam da Avrupa Birliği-Polonya ilişkileri gerilmişken sınıra yığılmış durumda. Polonya kamuoyunda Belarus’a ve Avrupa Birliği kurumlarına yönelik öfkeyse yükseldi.
Avrupa Birliği’nde bazı çevreler, tıpkı Türkiye’yle olduğu gibi benzer bir geri kabul anlaşmasının Belarus’la yapılması gerektiğini savunmaya başladı bile. Kremlin ve Kremlin kaynaklı bazı çevreler de bu görüşü destekliyor. Belarus’a yapılacak maddi katkının bu anlaşma için gerekli olduğunun altını çiziyorlar.
Avrupa Birliği ise bir yandan bu sorunu kökünden çözmek için yaptırım kartını sahaya sürmeye hazırlanıyor. Krizin oluşumunda etkisi olan şahıslara ve kurumlara yaptırım uygulanması planlanıyor. Bu listedeyse başı Minsk’e göçmen taşıyan havayolları çekiyor. Avrupa Birliği şimdilerde bu havayollarına yaptırım yapmayı düşünüyor. Ancak bir süredir baskının da devrede olduğu medyaya yansıyan bilgiler arasında.
Havayolları araştırılıyor, THY de gündemde
Ağustos ayının başında Politico tarafından hazırlanan dosyada Avrupa Birliği’nin Irak merkezli havayollarına baskı yaptığı yer alan bilgiler arasında. Iraqi Airways ve Fly Baghdad, Minsk seferleriyle göze batmış iki havayolu şirketi olarak veriliyor.
Politico’nun haberinde Litvanya göçmenlerin Minsk’ten sonraki durağı olarak veriliyor. Aynı zamanda Irak’a yapılan baskı sonuç verdikçe İstanbul-Minsk rotasının giderek daha yoğun bir şekilde tercih edildiği belirtiliyor.
Politico’nun iddialarına göre İstanbul, İzmir ve Antalya kaynaklı uçuşlar Türkiye’den Minsk’e göçmen taşıyor. Belavia Havayolları aracılığıyla gerçekleştirilen bu seyahatlere ek olarak Türk Hava Yolları’nın da göçmen taşıdığı iddia ediliyor.
Bild’in son hazırladığı dosyaya göre Fly Dubai, Cham Wings ve Türk Hava Yolları sürekli Minsk’e göçmen taşıyor ve kasıtlı olsun ya da olmasın, Rusya tarafından organize edildiği iddia edilen bu göç şemasının içinde yer alıyor. Daha çok Kuzey Iraklıların bu yolla Avrupa’ya ulaşmak istediğini belirten Bild kaynakları İstanbul, Dubai ve Moskova’nın, Minsk’ten önceki son duraklar olduğunu belirtiyor. Rakamlar ise bu iddiaları doğrular nitelikte. Bugüne kadar içinde yasadışı göçmen taşıdığı iddia edilen ve Minsk’e varan uçuşların 70’i Moskova’dan, 26’sı İstanbul’dan, 12’si Dubai’den, 7’si Şam’dan, 4’ü Bağdat’tan, 4’ü Antalya’dan, 2’si Beyrut’tan, 1’i Erbil’den, 1 tanesi de Ras Al Khaimah’den hareket etmiş.
Ekim ayının başlarında açıklama yapan Alman Dışişleri Bakanlığı yetkilileriyse son zamanlarda Beyrut, Şam ve Amman’dan uçuşların arttığını belirtmişti.
Irak merkezli vize aracıları yine gündemde
İddialara göre Belarus hükümeti, göçmenlerin Avrupa’ya geçmek için vize almak istediğini bile bile bu vizeleri veriyor. Vize işlemlerinin merkezindeyse Erbil var. Deutsche Welle’ye konuşan ve ismini vermek istemeyen, geçmişte Bağdat’ta vize aracılığıyla ilgilenmiş bir kişi, Erbil’deki Belarus konsolosluğunu geçmişte bu vizeleri kendisinin düzenlediğini ancak şimdilerde Erbil’deki birçok aracı kurumun bu vizeleri düzenlediğini söylüyor.
Belarus’un Ankara büyükelçiliğinin ve Minsk’te merkezi bulunan turizm firmalarının, göçmenlere vize sağlayan şema içerisinde olduğu yine haberde yer alan bilgiler arasında. Avrupa Birliği ise bu turizm firmalarına ve üçüncü ülkelerin havayolu firmalarına yaptırım hazırlığında. Bu endişenin kaynağı ise Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in attığı ve üçüncü ülke havayollarının da hedef tahtasında olduğunu açıkça söylediği tweet.
THY risk altında
Bu rotada en çok kullanılan firmalardan olan Türk Hava Yolları da tabii olarak yaptırım riskiyle yüz yüze. Türk Hava Yolları, tamamı Sabiha Gökçen’den olmak üzere şu anda haftada beş seferle Minsk’e ulaşıyor. Aeroflot, UTair, Nordwind ve FlyDubai de şu an riskli havayolları arasında.
Bu havayollarının mevcut krizle doğrudan veya dolaylı olarak ne derecede ilgili olduğu veya ilgilerinin kasıtlı olup olmadığı henüz bilinmiyor. Türk Hava Yolları ise iddiaları reddediyor. Bu sabah açıklama yapan şirket, iddiaları temelsiz olarak nitelendirdi ve uluslararası yetkililerle işbirliği içinde güvenlik önemlerine ve gerekliliklerine uyduklarını yineledi.
Belarus, ilkbahar aylarında da bir uçak kriziye gündeme gelmişti. Yunanistan’dan Litvanya’ya giden RyanAir uçağı Belarus hava sahasındayken zorla indirilmiş ve uçaktaki Belaruslu gazeteci Roman Protasevich tutuklanmıştı. Bu olay sonrasında Avrupa Birliği üyesi ülkelere kayıtlı firmaların Belarus üzerinde uçmaları, Belarus havalimanlarına inmeleri yasaklanmış, Belarus firmaları da Avrupa Birliği hava sahasından ve havalimanlarından mahrum edilmişti.
