Filistinliler aşı için bekleyecek

İsrail Başbakanı Binyamin Netenyahu’nun ilk aşıyı yaptırmasının ardından İsrail genelinde bir aşılanma kampanyası başlatıldı. Aşılama kampanyası kapsamında 9 milyon İsraillinin korona virüs aşısını olması bekleniyor. 

İsrail hükümeti, geçtiğimiz günlerde Pfizer-BioNTech ile 4 milyon aşı dozu üzerine anlaşma sağlamıştı. İsrail’in aşı programı kapsamında günde 60 bin kişiyi aşılaması planlanıyor. Aşılananlara daha fazla hareket özgürlüğü tanıyacak ‘’yeşil pasaportlar’’ ile birlikte ülkede salgının son aşamaya getirilmesi hedefleniyor. 

The Washington Post’ta yer alan bir habere göre, İsrail’de aşılama kampanyası devam ederken, Filistin’de aşılama programının henüz başlatılamadığı ve bu durumun aylarca süreceği bildiriliyor. Önlerinde mali, siyasi ve lojistik engellerin bulunduğu Filistinlilerin salgına karşı aşılanması uzun bir süre gerektirebilir. Filistinli liderler, Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre dozu 20 dolar olan Pfizer-BioNTech aşısını ve 25 ila 35 dolar arasında değişiklik gösteren Moderna aşısını karşılayamayacaklarını açıklamıştı. 

Filistinli liderler ve insan hakları aktivistleri, Filistin nüfusunun büyük çoğunluğunu elinde tutan İsrail’in mümkün olan en kısa süre içerisinde Filistinlilerin aşılanmasını sağlamak zorunda olduğunu söylüyorlar. 

İnsan hakları aktivistlerinden biri olan DSÖ Filistin Sorumlusu Gerald Rockenschaub ‘’Aşı satın alamayan ülkelerin ihtiyaçlarını sağlamak herkesin çıkarına olur.’’ ifadelerini kullanmıştı. Geçtiğimiz Çarşamba günü İsrailli yetkililere çağrıda bulunan İnsan Hakları için Doktorlar ‘’İsrail, kontrolü altındaki Filistin halkını aşılamak için ahlaki ve insani sorumluluğunu yerine getirmeli.’’ açıklamasında bulunmuştu. İnsan hakları aktivistlerinin çağrılarına yanıt veren İsrail Sağlık Bakanı Yuli Edelstein, sorumluluğu kabul etmediğini açıkladı. Öte yandan her gün Filistin’den İsrail’e geçen binlerce işçinin varlığına dikkat çeken Edelstein, ‘’Filistin’de aşılama yapmanın İsrail çıkarına olacağı kabul edilebilir.’’ dedi. Aynı zamanda Edelstein ile gerçekleştirilen bir röportajda, 9 milyon İsrailli aşılanmadan, Filistin’de aşılama yapmanın mümkün olmadığı belirtilmişti. 

Ancak Filistin’de aşılama başlatılsa da ülkedeki uzun süreli elektrik kesintileri, mali ve lojistik eksiklikler bu programı önleyebilir. Aşıların -94 santigrat derecede korunması gerekirken soğuk zincirin bulunmadığı ülkede bunun pek de mümkün olmadığı ifade ediliyor. 

Filistin Sağlık Bakanlığı’nda bir yetkili olan Ali Abd Rabbo mevcut durum hakkında ‘’Bunu karşılayacak teknik kapasiteye sahip değiliz. İsrail ile konu hakkında görüşmeler yapmamıza rağmen anlaşma sağlanamadı.’’ dedi. Teknik kapasitenin eksikliğinden dolayı Hamas ve Batı Şeria yönetimi aşılamaya katılan her ülkenin en savunmasız yüzde 20’sini aşılamayı amaçlayan Gavi Aşı İttifakı’na imza attı, DSÖ, Birleşmiş Milletler ve Bill & Melinda Gates Vakıflarının bulunduğu ittifakta aşıların acil kullanımı için ocak ayında onay verilmesi bekleniyor.

Filistin yönetiminin bu programa karşılık başka seçenekleri de elinde tuttuğu bildiriliyor. Filistin yönetiminin Birleşik Arap Emirlikleri’nden Çin aşısının tedarikinin bir kısmını paylaşmasını istediği ve Rusya’nın 4 milyon doz Sputnik aşısı teklifinde bulunduğu belirtiliyor. 

Ancak Filistin yönetimi herhangi bir aşı üzerinde anlaşma sağlasa dahi İsrail’in engeliyle karşı karşıya kalabilir. Daha önce onaylanmamış ilaçların ithalatını durduran İsrail’in bu aşıların ithalatını da engelleyebileceğinden endişe ediliyor.