Azerbaycan Türklerinden olan ve Rusya’da ikamet eden Orhan Cemal ile beraberindeki Alexander Rastorguyev ve Kirill Radchenko, Ukrayna’daki Rusya yanlısı ayrılıkçı paralı askerlerin izini sürmek için 2018 yılında Orta Afrika Cumhuriyeti’ne (OAC) seyahat ettiler.[af] “Journalist Claims Killers of Three Russian Reporters in Africa Came from Separatist Donbass Region in Eastern Ukraine.” Meduza, meduza.io/en/news/2019/02/21/journalist-claims-killers-of-three-russian-reporters-in-africa-came-from-separatist-donbass-region-in-eastern-ukraine [/af] Rusya merkezli paralı asker şirket Wagner’in ülkedeki faaliyetlerini araştıran üçlü, 30 Temmuz günü Sibut’ta[af] “Orkhan Dzhemal.” Defending Journalists Worldwide – Committee to Protect Journalists, cpj.org/data/people/orkhan-dzhemal/index.php. [/af] yolları kesilerek öldürüldü.[af] “OSCE Envoy ‘Saddened And Shocked’ By Killing Of Russian Journalists.” RadioFreeEurope/RadioLiberty, 1 Aug. 2018, www.rferl.org/a/osce-saddened-and-shocked-by-killing-of-russian-journalists/29404995.html [/af] Bu cinayetin “hırsızlık” olduğu söylense de cinayeti araştırmak için bölgeye giden Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin muhalifi bir araştırma grubu, gazetecilerin OAC Polis Özel Harekat Komiseri Emmanuel Kotofio tarafından takip ettirildiğini ve şoförlerinin de Putin’e oldukça yakın bir isimle bağlantılı olduğunu iddia etti.[af] Luhn, Alec. “Murder of Russian Journalists in Africa Linked to Secretive Mercenary Group They Were Investigating, Reports Claim.” The Telegraph, 10 Jan. 2019, www.telegraph.co.uk/news/2019/01/10/report-links-journalists-murder-africa-russian-mercenaries-investigating1/ [/af] Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın konuyla ilgili yaptığı açıklamada “…ülkedeki Rus gazeteci varlığı konusunda bilgilendirilmedik.” denildi.[af] “О гибели российских граждан в Центральноафриканской Республике”. The Ministry of Foreign Affairs of the Russian Federation, 31 July 2018. http://www.mid.ru/ru/foreign_policy/news/-/asset_publisher/cKNonkJE02Bw/content/id/3310573 [/af]
Üç gazetecinin OAC’de öldürülmelerine sebep olan Rus özel askeri şirketlerin günümüze değin yaşadıkları süreçler, ülkeyi Rusya için bu denli önemli yapan unsurlar ve en etkin kuruluş olan Wagner’in faaliyetleri, çalışmanın ana konuları oldu.
Rus Özel Askeri Şirketleri
Eski Rus askeri personellerinin özel şirketlerde yoğun olarak çalıştırılma fikrinin aslında Güney Afrika Silahlı Kuvvetleri’nden emekli bir subay olan Eeben Barlow’a ait olduğu iddia ediliyor. Kendisine ait “Executive Outcomes” adlı bir özel askeri şirketi de bulunan Barlow’un 2010 yılında St. Petersburg Ekonomi Forumu’nda Rus Genelkurmayı’na özel bir sunum yaptığı ifade ediliyor.[af] “New Report Claims to Describe Inception of Private Military Company Allegedly Controlled by ‘Putin’s Chef’.” Meduza, meduza.io/en/news/2019/01/30/new-report-claims-to-describe-inception-of-private-military-company-allegedly-controlled-by-putin-s-chef [/af] Halihazırda var olan özel askeri şirketlerin, bu sunumdan sonra organize edilerek daha etkin kullanılmaya başlandığı görülebiliyor. 2011 yılında Putin’in Duma Meclisi’ne yasa tasarısını sunması da tam da bu sunumdan sonrası bir döneme denk geliyor. Vladimir Putin’in 2011 yılında özel askeri şirketler için başlattığı çalışma, 2018 yılının ilk aylarında meclise tasarı olarak geldi.[af] Bingham, J. (2018) “Private companies engage in Russia’s nonlinear warfare”. Jane’s Military & Security Assessments Intelligence Centre, s. 1 [/af] Ancak özel askeri şirketler, Rusya’da hala yasadışı olarak kabul ediliyor.[af] “Russian Veterans Appeal To ICC Over Moscow’s Alleged Use Of Mercenaries.” RadioFreeEurope/RadioLiberty, 19 Nov. 2018, www.rferl.org/a/russian-veterans-appeal-to-icc-over-moscow-s-alleged-use-of-mercenaries/29609013.html [/af] Rusya askeri şirketleri aslında 1992 yılındaki Bosna Savaşı’ndan beri de faaliyet gösteriyor.[af] Brown, Daniel. “3 Countries Where Russia’s Shadowy Wagner Group Mercenaries Are Known to Operate.” Business Insider, 27 Apr. 2018, www.businessinsider.com/russia-wagner-group-mercenaries-where-operate-2018-4#the-wagner-group-might-be-operating-in-other-countries-now-or-in-the-future-4 [/af] Bu şirketlerin bazıları da birbiriyle bağlantılı. Örneğin Wagner’in kökenleri 2013 yılından bu yana Suriye’de faaliyet gösteren Moran Güvenlik Grubu’na uzanıyor. Moran ise Hong Kong’da kurulan Slavonic Corpus’a bağlı olarak kuruldu.[af] “The first and last battle of the Slavonic Corps” Rusletter, 7 Nov. 2017, http://rusletter.com/articles/the_first_and_last_battle_of_the_slavonic_corps [/af]
2018 yılında kurulan ve Suriye’de aktif olan başka bir Rus özel paralı şirketi bulunuyor; Shchit. Şirketin ismi 15 Haziran 2019 tarihinde Tvenan doğalgaz sahasında üç paralı askerinin ölümüyle duyuldu. Novaya Gazeta’nın bu şirketten bir asker ile yaptığı görüşme neticesinde şirket karargahının 45. Spetsnaz Hava İndirme Tugayı bünyesinde olduğu düşünülüyor. Keşif ve özel operasyonlar konularında uzman olan bu tugay, Rusya’nın Kubinka bölgesinde yer alıyor. 45. Tugay ayrıca 2014 yılında Kırım’a gerçekleştirilen işgal harekatında yer aldı. Shchit’in de tıpkı Wagner’de olduğu gibi Slavonic Corps ile bağlantılı olduğu düşünülüyor. Ancak diğer Rus özel askeri şirketlerinin aksine bu ekibin batılı tarzda çalıştığı, sayılarının oldukça az olduğu ve çatışma yerine koruma odaklı oldukları ifade ediliyor.[af] “Sukhankin, Sergey. “New Russian PMC Spotted in Syria: Potential Military Links and Implications.” Jamestown, 7 Aug. 2019, jamestown.org/program/new-russian-pmc-spotted-in-syria-potential-military-links-and-implications/ [/af] Sibirya Askeri İstihbarat eski Şefi Tümgeneral Sergey Kançukov, profesyonel düzeyde askeri beceri ve ileri düzeyde ekipmanın birleşimiyle devlete bağlı özel askeri şirketlerin kurulabileceğine değiniyor. Bu düşüncenin altında ise düzenli ordunun aksine paralı askerlerin, hedefe ulaşmak amacıyla herhangi bir aracı seçme konusunda özgür olmaları fikri yatıyor.[af] Sukhankin, S. (2018) “‘Continuing War by Other Means’: The Case of Wagner, Russia’s Premier Private Military Company in the Middle East”. The Jamestown Foundation, s.5 [/af] Tıpkı Amerika’nın Blackwater örneğinde[af] Scahill, Jeremy. “Blackwater’s Black Ops.” The Nation, 29 June 2015, www.thenation.com/article/blackwaters-black-ops/ [/af] olduğu gibi Rusya da hassas olunması gereken ama Kremlin’in parmak izinin olmasını istemediği alanlar için bu seçeneği mübah görüyor.
Moskova’nın “askeri diplomasi” strateji zeminindeki amaç; ekonomik çıkar gözetilen ülkedeki hükümet karşıtı unsurlara yönelik aktif mücadele verilmesi.[af] Why Does Russia Want To Sell Arms To The Central African Republic?” OrientalReview.org, 15 Dec. 2017, orientalreview.org/2017/12/15/russia-want-sell-arms-central-african-republic/ [/af] Bu işleyişin mimarı ise Rusya Genelkurmay Başkanı General Valeri Gerasimov. “Gerasimov Doktrini” olarak da bilinen bu program, Amerika’nın savaş yöntemine benzer bir çizgide ancak Rusya’ya özgü bir yaklaşımla sürdürülüyor. Libya’ya yapılan askeri müdahaleden sonra 2013 yılında ortaya çıkan bu fikir, asimetrik savaş unsurlarına yönelmesi gerektiğini savunuyor.[af] Dreyfus, E. (2018) “Private Military Companies in Russia: Not So Quiet on the Eastern Front?” L’Institut de recherche stratégique de l’École militaire, No. 63, s. 8 [/af] Özel askeri şirketler, bulundukları ülkenin silahlı kuvvetlerini eğitmek haricinde operasyonlar düzenleyebiliyorlar. Bu noktada ise bölgede Rusya’nın bir kolu olarak hareket ediyorlar.[af] Spearin C, R. (2018) “Russia’s Military and Security Privatization”. US Army War College Quarterly: Parameters, No. 42 Vol. 2, s.42 [/af] SSCB’nin dağılmasından sonra sınır ötesindeki varlığı son derece azalan Rusya, özel askeri şirketleri kullanarak eskiden etkin olduğu coğrafyalara hızla dönüyor. Ancak bu şirketler Rusya merkezli değiller. Şirketler paravan bir sistem görmesi amacıyla üçüncü dünya ülkelerinde kurulu haldeler. Böylece yaşanabilecek herhangi bir olumsuz durumda Moskova, resmi olarak bu şirketlerin ülkedeki varlıklarını reddederek okların hedefi olmaktan kaçınmayı amaçlıyor.[af] Klein M. (2019) “Private military companies – a growing instrument in Russia’s foreign and security policy toolbox” Hybrid CoE Strategic Analysis Papers, s.4 [/af]
Orta Afrika Cumhuriyeti Atmosferi, Rusya Varlığı ve Kaynakları
Orta Afrika Cumhuriyeti (OAC), 1960 yılında Fransa’dan bağımsızlığını kazanınca başta elmas ve altın madenleri olmak üzere birçok yeraltı ve üstü kaynağını ihraç etmeye başladı.[af] Matthysen K., Clarkson I. (2013). “Gold and diamondsin the Central African Republic. The country’s mining sector, and related social, economic and environmental issues”, IPIS Research. s. 5 [/af] Diğer Afrika ülkelerinde olduğu gibi bu ülkede de ‘Afrika sadece Afrikalıların değildir’ mottosu rahatlıkla görülebiliyordu. İstikrarlı bir düzen oluşturulmasını sarsacak çeşitli iç ve dış etmenlere sahipti. Devlet otoritesinin eksikliği, ülke içerisinde çeşitli isyancı grupların oluşmasına rahatlıkla zemin hazırladı. “Demokrasi ve Cumhuriyetin Tanzimi İçin Halk Ordusu (Armée Populaire pour la Restauration de la République et la Démocratie), Toplumun Demokratik Güçleri Birliği (Union des Forces Démocratiques pour le Rassemblement), Tanrı’nın Direniş Ordusu (Lord’s Resistance Army), Anti-Balaka Milisleri, Séléka”[af] Dukhan, N. (2017). “Splintered Warfare: Alliances, affiliations, and agendas of armed factions and politico-military groups in the Central African Republic”. The Enough Project. s. 25-26 [/af] gibi gruplar, ülkede yıllardır süren iç çatışmaların ana parçaları olarak yer aldılar. Ülkedeki “Müslüman azınlık, Hıristiyan çoğunluk” temelli yaşanan bir iç savaşın aynı zamanda vazgeçilmez bir parçası da yeraltı kaynakları oldu. Ülkenin çeşitli bölgelerinde faaliyet gösteren bu milis yapılanmalar da varlıklarını koruyabilmek için madenlerden çıkan kaynakları kullanıyorlardı. Müslüman ve Hıristiyan milislerin 2014 yılında ateşkes imzalamaları ve 2016 yılında Cumhurbaşkanlığı seçimi yapılmasıyla ülkedeki iç savaş ortamı görece azaldı.[af] DeWitt J. D., Chirico P. G., Bergstresser S. E. , & Clark I. E. (2018). “The Central African Republic Diamond Database—A Geodatabase of Archival Diamond Occurrences and Areas of Recent Artisanal and Small-Scale Diamond Mining” U.S. Geological Survey. s. 6 [/af] Ancak 2019 yılında Hükümet ve 14 isyancı grup arasında imzalanan barış anlaşması uzmanlara göre bıçak sırtında.[af] “Expert: Armed Groups Risk CAR’s Peace Deal by Violating the Accord They Signed.” Voice of America, www.voanews.com/africa/expert-armed-groups-risk-cars-peace-deal-violating-accord-they-signed [/af]
Fransız sömürgesi geçmişine sahip olan ve dini öğeler barındıran bir iç savaş yaşayan OAC’de Rusya varlığının kökenleri Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) dönemine uzanıyor. Soğuk Savaş döneminde yakın askeri ve diplomatik ilişkilere sahip bu iki ülkenin bağı, 1991 yılında SSCB’nin çöküşüyle zayıfladı.[af] Ross, Aaron. “How Russia Moved into Central Africa.” Reuters, 17 Oct. 2018, www.reuters.com/article/us-africa-russia-insight/how-russia-moved-into-central-africa-idUSKCN1MR0KA [/af] Ancak Rusya, SSCB’nin dış politikasındaki ideoloji eksenli bir yaklaşım yerine yepyeni bir bakış açısıyla OAC’ye geri dönüş sağladı. “Ekonomi temelli, evrenselci ve pragmatist” prensiplere dayanan bu yaklaşımın istendiği gibi gerçekçi ve ideolojiden uzak olması amaçlanıyordu.[af] Fidan H., Aras B. (2010) “The Return of Russia-Africa Relations” Ahmet Yesevi Üniversitesi Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, No: 52, s. 54. [/af] Rusya’nın OAC özelinde ve Afrika genelinde genişleyen etkisi Kremlin’in Afrika Özel Temsilcisi Mikail Margelov’un 2014 yılında gerçekleştirdiği pragmatist diplomatik adımlarla tam da Moskova’nın istediği bir seyre kavuştu.[af] Kalika A. (2019) “Russia’s ‘Great Return’ to Africa?”, Russie.Nei.Visions. No. 114, IFRI, s. 9 [/af] Rusya’nın yeraltı ve üstü kaynaklarıyla zengin olan Afrika ülkelerine bu ilgisi aslında 2015 yılında maruz kaldığı yaptırımlardan ileri geliyor.[af] “Russia and Africa Meet Again.” ISS Africa, 13 Mar. 2018, issafrica.org/iss-today/russia-and-africa-meet-again [/af]
Bu sebeple Rusya petrol, doğalgaz ve nükleer enerji alanında faaliyet gösterebileceği bütün ülkelerde aktif ve yoğun bir diplomasi ağı çalıştırıyor.[af] http://www.nbs.ntu.edu.sg/NewsnEvents/Pages/Inthemedia-Details.aspx?news=2f0e3381-39a8-4c98-92f1-d54e19799c6e [/af] Moskova tıpkı Suriye örneğinde[af] “Russia’s Local and Regional Approach to Syria.” Carnegie Endowment for International Peace, https://carnegieendowment.org/sada/76952 [/af] olduğu gibi OAC’deki isyancı gruplarla iletişime geçerek, lider kadrolarıyla görüşmeler gerçekleştiriyor.[af] Calzoni, Francesco “What Russia Wants from the Central African Republic.” Fair Observer, 29 Oct. 2018, www.fairobserver.com/region/africa/russian-interests-central-african-republic-military-presence-wagner-natural-resources-news-71652 [/af] Moskova’nın özel çalışmaları haricinde ülkede Birleşmiş Milletler (BM) destekli bir askeri birliği de bulunuyor. Bangui bölgesinde konuşlu olan “Çok Boyutlu Birleşik İstikrar Görevi” (MINUSCA) programı kapsamında ülke barışının sağlanması ve yerel kuvvetlere destek verilmesi için resmi olarak diğer Avrupa ülkeleri ile birlikte faaliyet gösteriyor.[af] “Letter dated 23 July 2018 from the Panel of Experts on the Central African Republic extended pursuant to resolution 2399 (2018) addressed to the President of the Security Council”. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi. https://www.securitycouncilreport.org/atf/cf/%7B65BFCF9B-6D27-4E9C-8CD3-CF6E4FF96FF9%7D/s_2018_729.pdf [/af] Ülkedeki Birleşmiş Milletler varlığından Rusya kadar diğer Avrupa ülkeleri de yararlanıyor diyebiliriz. En azından Moskova’nın ülkedeki nüfuzunu ve faaliyetlerini gözlemlemek amacıyla meşru bir zemin oluşturulduğu ortaya konuluyor.
Kremlin’in ‘Yerel’ Stratejisi
Kremlin, ülkedeki Avrupalı devletlerden kendisini daha avantajlı bir konuma getiren bir makamı elinde bulunduruyor; Ulusal Güvenlik Danışmanlığı. Eski bir istihbarat personeli olan Valeri Zaharov, Cumhurbaşkanı Faustin-Archange Touadera’nın 2017 yılında Putin’e gönderdiği yardım isteği ile bu konuma getirildi.[af] “Russia in Africa: Inside a Military Training Centre in CAR.” Al Jazeera, 14 Apr. 2019, www.aljazeera.com/programmes/talktojazeera/inthefield/2019/04/russia-africa-military-training-centre-car-190411152658162.html [/af] Çeçen Savaşı’nda görev yapan Zaharov[af] “THE PROCONSUL.” The Local Africa News, 20 Dec. 2018, www.thelocalafricanews.com/putins-man-in-the-central-african-republic-valery-zakharov/ [/af] ülkedeki Rus varlığının hızla artmasında rol oynuyor. OAC’ye 2013 yılından beri Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) tarafından silah ambargosu uygulanırken[af] “Resolution 2127 (2013) Adopted by the Security Council at its 7072nd meeting, on 5 December 2013”. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, s.10. https://www.undocs.org/S/RES/2127(2013) [/af] Rusya, 2017 yılından itibaren bu ambargodan muaf tutuluyor.[af] Stronski, Paul. “Russia Looks to the Central African Republic to Beef Up Its Arms Sales to Africa.” Carnegie Endowment for International Peace, carnegieendowment.org/2018/01/10/russia-looks-to-central-african-republic-to-beef-up-its-arms-sales-to-africa-pub-75237 [/af] Böylece Rusya “silahlandır, paralı asker gönder, resmi personel ile ülke işleyişine dahil ol”[af] “Russia’s Three-Step Plan for Any Military Intervention.” LobeLog, 12 June 2019, lobelog.com/russias-three-step-plan-for-any-military-intervention/ [/af] yoluyla başka bir ülkede daha yoğun faaliyet gösteriyor. BM’nin bu kararı almasında Rusya’nın ülkedeki askeri ve ekonomik nüfuzu göz önüne alınabilir. Zira ülkedeki iç savaşı durdurmak için çabalayan batılı devletler, bu konuda pek başarılı olamadıkları gerçekliğini fark etmişe benziyorlar. Bu sebeple de yeraltı kaynağıyla zengin bu ülkenin refaha ulaşmasında Moskova’nın önü açılarak istikrara kavuşması istendiği düşünülebilir.
Wagner Örneği
Kamuoyunda en fazla tanınan ve birçok ülkede faaliyet gösteren Wagner’in ana karargahı ise Rus Genelkurmayı’nın “Ana İstihbarat Direktörlüğü (GRU)” bünyesinde bulunan ve özel kuvvet yapısına sahip olan 10. Spetsnaz Tugayı’nın ikamet ettiği Molkino’da bulunuyor. Şirketin kurucusu ise GRU’ya bağlı 2. Özel Operasyonlar Tugayı, 700. Spetsnaz Özel Operasyonlar Müfrezesi’nden 2013 yılında Yarbay rütbesinde emekli olan Dmitri Utkin.[af] “Fontanka Investigates Russian Mercenaries Dying For Putin In Syria And Ukraine”. The Interpreter. 29 March 2016 www.interpretermag.com/fontanka-investigates-russian-mercenaries-dying-for-putin-in-syria-and-ukraine/ [/af] Ancak şirketin asıl yöneticisi ise “Putin’in Şefi”[af] Myre, Greg. “’Putin’s Chef’ Has His Fingers In Many Pies, Critics Say.” NPR, 30 Jan. 2019, www.npr.org/2019/01/30/685622639/putins-chef-has-his-fingers-in-many-pies-critics-say [/af] olarak bilinen Yevgeni Prigozhin.
Kendisi restoran zincirine sahip olmasına karşın Wagner’in finansörü ve şirketin arkasındaki isim olarak biliniyor.[af] “Putin’s Notorious ‘Chef’ Is Now Meddling Across Africa”. Bloomberg, 20 Nov. 2018 https://www.bloomberg.com/news/features/2018-11-20/putin-chef-yevgeny-prigozhin-is-now-meddling-in-africa [/af] Wagner’in kurucusu ve mali destekçisi olan iki önemli isim de Amerika’nın yaptırımlar listesinde yer alıyorlar. Amerika Hazine Bakanlığı, Aralık 2016’da Yevgeni Prigozin’i[af] “Treasury Sanctions Individuals and Entities In Connection with Russia’s Occupation of Crimea and the Conflict in Ukraine”, U.S. Department of the Treasury. www.treasury.gov/press-center/press-releases/Pages/jl0688.aspx [/af] ve Haziran 2017’de Dmitri Utkin’i[af] “Treasury Designates Individuals and Entities Involved in the Ongoing Conflict in Ukraine”, U.S. Department of the Treasury. www.treasury.gov/press-center/press-releases/Pages/sm0114.aspx [/af] ve “Ukrayna’daki çatışmalara dahil oldukları” gerekçesiyle yaptırım listesine aldı. Concord Management and Consulting, Megalain, Lakhta şirketlerinin sahibi olan Yevgeni Prigozhin, Rus Savunma Bakanlığı ile birden fazla anlaşma imzalamış bir isim.[af] “Kids’ Camp on a Defense Base? How Russian Firms Masked Secret Military Work.” The Moscow Times, 8 Aug. 2019, www.themoscowtimes.com/2019/04/04/kids-camp-on-a-defense-base-how-russian-firms-masked-secret-military-work-a65098 [/af] Ayrıca dünya kamuoyunda Kremlin’in siyasi manevralarının internet üzerinden yapılabilmesi için bazı zamanlar gündeme gelen Rus trolleri olarak anılan ancak “Internet Research Agency” adıyla bilinen şirketin aslında Prigozhin tarafından yürütüldüğü ifade edilenler arasında.[af] “U.S. Disrupted Russian Trolls on Day of November 2018 Election: Washington Post.” The Japan Times, www.japantimes.co.jp/news/2019/02/27/world/crime-legal-world/u-s-disrupted-russian-trolls-day-november-2018-election-washington-post/#.XUxCsSnVKYU [/af]
Sahada İlk Ortaya Çıkış: Ukrayna
Wagner, Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçı faaliyetlerini GRU komutası altında gerçekleştiriyordu. 2014 yılı boyunca bölgede yaşanan çatışmalardan sonra hakimiyet sağlayan Rusya, Wagner ile beraber 2015 yılında buradaki askeri şirketlerin varlıklarını kısıtlama yoluna gitti.[af] Reynolds, Nathaniel. “Putin’s Not-So-Secret Mercenaries: Patronage, Geopolitics, and the Wagner Group.” Carnegie Endowment for International Peace, carnegieendowment.org/2019/07/08/putin-s-not-so-secret-mercenaries-patronage-geopolitics-and-wagner-group-pub-79442 [/af] Wagner’in Ukraynalılardan oluşan özel birimine de “Karpaty” deniliyor. Suriye’de de muharip düzeyde bulunan[af] “List of the Karpaty Company Task Force: Who of the Donbas Militants Recruited to the Russian Wagner PMC (PHOTO).” InformNapalm.org, 23 May 2018, informnapalm.org/en/list-of-the-karpaty-company-task-force-who-of-the-donbas-militants-recruited-to-the-russian-wagner-pmc-photo/ [/af] bu birime eğitimin bir Rus yarbay tarafından verildiği söyleniyor. Ukrayna Gizli Servisi, Yarbay Oleg Demyanenko idaresindeki bir Rus askeri birliğinin, Karpaty’ye taktik düzeyde piyade eğitimi, istihkam, top, hava savunma sistemi, tank ve askeri zırhlı araç konularında eğitimler verildiğine dair bilgilere eriştiğini iddia etti.[af] “Russian Military Officers Train the Mercenaries of Wagner PVC, Says SSU.” Security Service of Ukraine, ssu.gov.ua/en/news/2/category/304/view/4759#.dxVUMROj.dpbs [/af]
OAC ve Afrika’daki Wagner Varlığı
BM, 2017 yılında Rusya’nın OAC ordusunu eğitmesi için ülkeye 127 paralı asker gönderdiğini açıkladı.[af] “Letter dated 23 July 2018 from the Panel of Experts on the Central African Republic extended pursuant to resolution 2399 (2018) addressed to the President of the Security Council”. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi. https://www.securitycouncilreport.org/atf/cf/%7B65BFCF9B-6D27-4E9C-8CD3-CF6E4FF96FF9%7D/s_2018_729.pdf [/af] En az 40 Rus Özel Kuvvet operatörüne ek olarak Wagner’e bağlı paralı askerlerin de 2018 yılında OAC’ye gittikleri düşünülüyor.[af] Plichta, Marcel. “Russia Is Back In Africa – and Making Some Very Odd Deals.” Defense One, 22 May 2018, www.defenseone.com/ideas/2018/05/russia-back-africa-and-making-some-very-odd-deals/148371/ [/af]
Wagner’in OAC’de bulunmasına dair bir başka kanıt ise bir paralı asker olan Vasili Livanoviç’in eşinin sosyal medya paylaşımı üzerinden ortaya çıktı. 2018 yılının Temmuz ayında OAC’de çekilen fotoğrafların ortaya çıkmasıyla 45. Spetsnaz Hava İndirme Tugayı’nın eski bir operatörü olan ve Wagner bünyesindeki 4. Keşif ve Taaruz Bölüğü’nde görev yapan Vasili Livanoviç’in OAC’nin başkenti Bangui’de olduğu anlaşılıyor.[af] “The Driver-Scout from Wagner PMC in the Central African Republic Can Become a Valuable Witness for the IC of Russia.” InformNapalm, 2 Oct. 2018, informnapalm.org/en/the-driver-scout-from-wagner-pmc-in-the-central-african-republic-can-become-a-valuable-witness-for-the-ic-of-russia/ [/af] Sudan ve OAC’deki maden yataklarının güvenliği için yine Prigozhin’in ismi geçiyor. Lobaye Invest ve Sewa Security isimleriyle bu ülkede, Yevgeni Khodotov gibi başka kişilerin üzerinden iş yapmaya devam ediyor.[af] Marten, K. s. 197 [/af] Orta Afrika Cumhuriyeti Başkan Sözcüsü Yaloke Mokpeme, Rusların ülkelerinde bulunmasıyla ilgili olarak “Yardımımıza Rusya’dan başkası gelmedi. Onların da yardımıyla elmas madenlerimizi koruyabileceğiz.” açıklamasında bulundu. New York Times’ın ulaştığı bilgilere göre Rusya, ticaretin yasal olduğu bölgelerde hükümetle elmas madenleri konusunda anlaşmalar yaparken, yasadışı bölgelerde ise isyancı gruplarla iş birliği içerisinde. Amerikalı yetkililer, OAC’de 400 civarında Rus paralı asker olduğunu tahmin ettiklerini ve bir kısmının asi bölgelerde konuşlu olduklarını dile getiriyorlar. Prigozhin ise Orta Afrika Cumhuriyeti’nde hastaneler, mezbahalar inşa ederken, futbol ve güzellik yarışmalarına sponsor oluyor. Hatta devletin sahip olduğu radyo istasyonundan daha geniş ölçüde yayın yapan bir radyo bile kurdu.[af] https://www.nytimes.com/2019/09/30/world/russia-diamonds-africa-prigozhin.html [/af]
Ocak 2019 tarihinde Sudan’da Devlet Başkanı Ömer el Beşir karşıtı protestolar başladığı zaman yerel kaynaklar, Wagner’e ait bir askeri kamyonun fotoğraflarını sosyal medyada paylaştılar.[af] Flanagan, Jane. Russian Mercenaries Help Put down Sudan Protests – The Times, 10 Jan 2019 [/af] Kremlin, Rus mühendislerinin 2015 yılında Sudan’da büyük bir altın rezervi bulmasının ardından Moskova’nın Hartum ile ikili ilişkilerin geliştirilmesinin vaktinin geldiğinin farkına vardı.[af] No Chances of Russian Military Base in Sudan, Warsaw Institute, 24 July 2018 [/af] Guardian’ın 2018 yılının son aylarında ulaştığı belgelere göre Wagner’in Afrika’da Fransa ile rekabet halinde olduğu iddia ediliyor. Siyasi ve askeri tahakküm, ekonomik ilişkiler, yerel kuvvetlerin eğitimi konusunda ayrı bir Afrika dosyası olan şirketin, faaliyet listesi gittikçe büyüyor. OAC, Sudan ve Madagaskar ile ilişkilerinin çok iyi olduğu, Libya, Zimbabve ve Güney Afrika ilişkilerin görece iyi olduğu ifade ediliyor. Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Çad ve Zambiya ile ilişkilerin düşük seyirde olduğu ifade edilirken, Ekvator Ginesi, Mali ve Uganda ile de iş yapılmak istendiği aktarılıyor. Etiyopya ise iş birliği yapılabilir kategorisinde hazır bekletiliyor. [af] Harding, Luke and Jason Burke. Leaked Documents Reveal Russian Effort to Exert Influence in Africa. The Guardian, 11 June 2019 [/af]
Mozambik hükümetine yardım için Rusya’nın ülkeye paralı asker gönderdiği de iddialar arasında. Hatta 8 Ekim tarihinde ülkede çıkan bir çatışmada Wagner’e bağlı beş paralı askerin bu çatışmada Mozambik askerleriyle birlikte öldükleri iddia ediliyor.[af] https://www.themoscowtimes.com/2019/10/29/5-russian-mercenaries-reportedly-killed-in-mozambique-ambush-a67963 [/af] Amerika’dan Wagner ile ilgili en net açıklama askeri kanattan yapıldı. Senato Silahlı Kuvvetler Komitesi’ne konuşan Afrika Komutanı General Stephen J. Townsend, kendisinin “Suriye’de özellikle Wagner ile bazı tecrübeleri” olduğu ve şirket faaliyetlerinin kendisini “büyük oranda endişelendirdiğini” dile getirdi.[af] Rempfer, Kyle. “Why This US General Says Russian Wagner Mercenaries in Africa ‘Concern Me Greatly’.” Military Times, 5 Apr. 2019, www.militarytimes.com/news/your-military/2019/04/04/why-this-us-general-says-russian-wagner-mercenaries-in-africa-concern-me-greatly/ [/af]
Libya’daki Hayalet
7 Kasım 2018 tarihinde Moskova’da önemli bir toplantı yapıldı. Bu toplantıda Halife Hafter’in Rus Savunma Bakanı Sergey Şoygu ile görüşmesi asıl konuydu ama bazılarının gözden kaçırmadığı bir ayrıntı daha vardı; Yevgeny Prigozhin. Ortaya çıkan bu görüntünün[af] https://medium.com/dfrlab/putinatwar-prigozhin-meets-libyan-military-officials-608ca4f2b98e [/af] ardından akla gelen yorum elbette Wagner’in Libya’da ortaya çıkacağı oldu. Bu görüşmenin üzerinden aylar geçip, unutulmaya yüz tutmuşken Eylül ayının ilk haftasında Libya’ya ilk Rus paralı asker birliği ulaştı. Hatta bir paralı asker komutanı da Wagner’in Libya’daki çatışmalarda yer aldığını doğruladı.[af] https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-09-25/-putin-s-chef-deploys-mercenaries-to-libya-in-latest-adventure [/af] Halife Hafter’in Nisan ayında Trablus’a yönelik gerçekleştirdiği başlattığı askeri operasyona destek olmak amacıyla bölgeye gelen Rus paralı askerlerinin geldikleri ilk zamanlarda doğrudan çatışmalara dahil oldukları ve Eylül ayında da kayıplar verdikleri iddia edildi.[af] https://www.themoscowtimes.com/2019/10/03/dozens-of-russian-mercenaries-killed-in-libya-meduza-a67569 [/af]
Libya’daki bütün çatışma ortamına rağmen ülkede günlük 1.3 milyon varil petrol çıkarılıyor. Muammer Kaddafi’nin devrilmesinden sonra kendisiyle yapılan yüksek meblağdaki askeri anlaşmanın da iptal olmasının ardından Rusya, bu sefer Libya’da işlerin kendi isteğine göre gitmesini amaçlıyor. Hatta öyle ki Halife Hafter’e destek olmak amacıyla Rusya, 2015 yılında Mısır’ın batısında bir askeri bile kurdu. Wagner’e bağlı paralı askerlerin Libya’daki varlığıyla alakalı bir Avrupalı güvenlik görevlisi, keskin nişancılar tarafından hedef alınan askerlerin Ukrayna’daki mühimmat ve yaralanmaların uyuştuğunu aktardı.[af] https://www.nytimes.com/2019/11/05/world/middleeast/russia-libya-mercenaries.html [/af]
Libya hükümetine bağlı komutanlardan Usame Cuvayli, Rusya’nın çatışmalara dahil olmasının savaş alanını değiştirdiğini ve kendileri için işleri zorlaştırdığını söyledi. Amerika Afrika Komutanlığı Sözcüsü Rebecca Farmer, Wagner dahil olmak üzere Rus askeri şirketlerinin Libya’daki faaliyetlerinden haberdar olduklarını, ülkenin hem doğu hem de batısında operasyonlar gerçekleştirdiklerini açıkladı. Batılı bir yetkili ise cephe hatlarındaki Rus paralı askerlerin arasında keskin nişancı, topçu uzmanların olduğunu, taktiksel becerilerinin göze çarptığını ifade etti. Trablus Hükümeti’ndeki üst düzey bir askeri komutan ise edindikleri istihbarata göre 300 civarında Rus paralı askerin görev yaptığını söyledi. Halife Hafter’in sözcüsü Albay Ahmed el-Masmari, Rus paralı askerlerin sahadaki varlığını reddetti. Ancak Washington Post muhabiri, çatışma sahasında Ruslara ait dokümanlar gördüğünü ve Libyalı savaşçıların video ve fotoğraflarında Rus paralı askerlere dair görüntüler olduğunu aktardı. Rus paralı askerlerin bölgedeki varlığına dair ilginç bir detay ise Libyalı bir doktordan geldi. Trablus’un güneybatısındaki el-Aziziye’de süren çatışmalar neticesinde hastaneye getirilen askerlerin kafalarından ve göğüslerinden vurulduklarını ve geçen çatışmalara nazaran havan atışlarında daha isabet sağlandığını söyledi.[af] https://www.washingtonpost.com/world/arrival-of-russian-mercenaries-adds-deadlier-firepower-modern-tactics-to-libyas-civil-war/2019/11/05/f330820c-fa03-11e9-9534-e0dbcc9f5683_story.html [/af]
Suriye İç Savaşı’ndaki Gizli Aktör
Wagner’in rolü Ukrayna’nın doğusunda kısıtlanmaya başlayınca asıl kuvvetini aktif bir şekilde etkin kılabileceği yeni bir sahaya yönlendirme durumunda kaldı. Wagner’in Suriye’deki başlıca görevi Şam Yönetimi ve Rusya’ya ait tesislerin korunmasına yardımcı olmaktı. Ancak zaman içerisinde çatışmalara dahil olmaya başladı. Ve Şam Yönetimi’nin 2016 yılının başlarında Palmira’yı alması için düzenlediği operasyona dahil oldu.[af] “Moscow’s Mercenaries in Syria.” War on the Rocks, 5 Apr. 2016, warontherocks.com/2016/04/moscows-mercenaries-in-syria/ [/af]
Lazkiye ve Humus bölgelerini merkez olarak belirleyen Wagner’in 2017 yılının başlarında Suriye’de beş bin civarında paralı askeri bulunuyordu.[af] “Mercenaries Killed in Syria Were Part of Russian-Backed Hybrid Force.” Washington Free Beacon, 15 Feb. 2018, freebeacon.com/national-security/mercenaries-killed-in-syria-were-part-of-russian-backed-hybrid-force/ [/af] Wagner’in Suriye’ye gönderdiği paralı askerlere aylık dört bin dolar maaş verdiği, burada öldürülen askerlerin rütbe ve görevlerine göre ailelerine yirmi iki bin ila elli iki bin dolar arasında para verildiği iddia ediliyor.[af] “Relatives Admit Existence of Russia’s ‘Wagner Mercenary Army’ in Syria.” Middle East Monitor, 13 Oct. 2017, www.middleeastmonitor.com/20171013-relatives-admit-existence-of-russias-wagner-mercenary-army-in-syria/ [/af] IŞİD, 2017 yılında esir aldığı iki Rus paralı askerin videosunu yayınladı. İsimlerinin Roman Sergeyevich Zabolotny ve Grigory Tsurkanu olduğunu söyleyen bu askerler, “IŞİD’in eş-Şula kasabası (Deyrizor) yakınlarında düzenlediği pusuda yakalandıklarını” itiraf ettiler. Ancak Rus Savunma Bakanlığı yayınladığı açıklamada askerlerin esir düşmediğini açıkladı. Grigory Tsurkanu’nun kardeşi de aslında ağabeyinin resmi olarak asker olmadığını ama hükümet destekli Wagner’e çalıştığını Radio Svoboda ile yaptığı röportajında dile getirdi.[af] “Russian Captives in Syria Highlight Apparent Involvement of Proxy Forces in Harassing Russian Political Opposition at Home.” San Antonio Express-News, 5 Oct. 2017, www.mysanantonio.com/news/article/Russian-captives-in-Syria-highlight-apparent-12255514.php [/af]
Sosyal medyada yayınlanan fotoğraflar haricinde Wagner’in Suriye’de faaliyet gösterdiğinin en büyük kanıtı aslında böylece Kremlin tarafından doğrulanmış oldu. St. Petersburg merkezli Fontanka adlı haber sitesi, 2015 yılından beri Wagner’in Suriye’ye üç bin civarında Rus paralı askeri savaşmak için gönderdiğini ve yetmiş üçünün bu çatışmalarda öldürüldüğünü aktarıyor. Bu çatışmalarda yaşamını kaybedenlerden birisi de 23 yaşındaki Ivan Slyshkin oldu. Düğün yapabilmek için para biriktiren Slyshkin, 2017 yılının Aralık ayında Suriye’nin güneyindeki Palmira kenti yakınlarında bulunan Şayer petrol sahasındaki çatışmalarda öldürüldü.[af] Vasilyeva, Nataliya. “Thousands of Russian Private Contractors Fighting in Syria.” Associated Press, 12 Dec. 2017, www.apnews.com/7f9e63cb14a54dfa9148b6430d89e873 [/af]
Yevgeni Prigozhin’in bağlantılı olduğu başka bir özel askeri şirket daha bulunuyor; Evro Polis. 2016 yılının sonunda bu şirket, Şam Yönetimi ile yaptığı anlaşmada petrol ve doğalgaz sahalarının karşıt unsurlardan alınılması ve müdaafası için bir anlaşma imzaladı. Şam’ın Rusya Büyükelçisi Riad Haddad, Evro Polis başta olmak üzere birçok Rus şirketi ile petrol ve elektrik sektörlerinde anlaşmalar imzaladı ve bu anlaşmalar öncelik olarak kabul edildi.[af] “Russian Mercenary Army Financier Made an Oil Deal with Syria Just before Clash with U.S. Troops.” The Bell, 15 Jan. 2019, thebell.io/en/russian-mercenary-army-financier-made-oil-deal-syria-just-clash-u-s-troops/ [/af]
Wagner adının medyada en göze çarpan olaylarından birisi 2018 yılının Şubat ayında Suriye’de yaşandı. O zamana kadar gruba ait paralı askerlerin Palmira başta olmak üzere çeşitli yerlerde fotoğrafları paylaşılıyordu. Açık istihbarat üzerine çalışan oluşumlar ise Wagner’in ülkedeki varlığını bu fotoğraflar üzerinden doğrulamaya ya da faaliyetlerinin hala devam ettiğini aktarmaya uğraşıyorlardı. Göze çarpan bu hadise ise 7 Şubat’ı 8 Şubat’a bağlayan gece yaşandı. YPG/PKK’nın çatı yapısı Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) Deyrizor’da hakim olduğu petrol sahasına Şam Yönetimi ve müttefik kuvvetleri bir saldırı gerçekleştirdiler. Bu saldırıyı püskürtmek amacıyla Amerika, yoğun bir hava ve topçu desteği vererek, ağır zayiat verilmesine sebep oldu. Gece süren çatışmalarda Wagner’in onlarca askerinin etkisiz hale getirildiği çeşitli kaynaklar tarafından iddia edildi.[af] Hauer, Neil. “Russia’s Mercenary Debacle in Syria.” Foreign Affairs, Foreign Affairs Magazine, 16 Mar. 2018, www.foreignaffairs.com/articles/syria/2018-02-26/russias-mercenary-debacle-syria [/af]
Ancak Der Spiegel, çatışmanın görgü tanıkları, çatışmaya dahil olanlar ve çatışma ile bağlantılı birçok isimle görüştü. Bu görüşmeleri neticesinde Wagner’in aslında çatışmalara aslında dahil olmadığı sonucuna ulaştı. Şam Yönetimi’nin İran tarafından desteklenen 4. Tümeni ile yine Tahran tarafından desteklenen Şii milis grupların, kendileriyle hareket eden yerel aşiretlerle birliklerle Fırat Nehri’ni geçmeye çalıştıkları, iki defa yapılan bu deneme girişiminde Amerika’nın Şam kontrolündeki bölgeye yoğun saldırılar gerçekleştirdiği ve Wagner’in bu bölgede olduğu aktarıldı. Rusya ve Amerika’nın Fırat Nehri’ni “çatışmasızlık sınırı” olarak kabul etmesi sebebiyle iki ülkeye bağlı unsurun bu bölgede birbirlerine karşı sakin kaldıkları ifade ediliyor. Ancak bölgede konuşlu bulunan küçük sayıdaki bir Wagner timinin Amerika’nın gerçekleştirdiği saldırılarda hedef oldukları bildirildi.[af] Reuters, Christoph. “American Fury: The Truth About the Russian Deaths in Syria”. SPIEGEL ONLINE, 2 Mar. 2018, www.spiegel.de/international/world/american-fury-the-truth-about-the-russian-deaths-in-syria-a-1196074.html [/af]
Deyrizor’un Suriye’deki konum – Kaynak: Acta Fabula Map
Wagner’in 2017 yılında Suriye’de ilginç bir deneyde bulunduğu iddia edildi. Şirketin çalışanları arasında bulunan Valeri Alemçenko ve Wagner’in güvenlik biriminde görevli Sergey Gubanov liderliğindeki bir grubun Suriye’ye bir psikoptrop madde[af] Psikotrop madde merkezi sinir sisteminde etkisini gösteren ve beynin işlevlerini değiştirerek algıda, ruh hâlinde, bilinçlilikte ve davranışta geçici değişikliklere neden olan kimyasal maddelerdir. [/af] denemek üzere gittiği iddia edildi. Burada ise “Yurich” takma adını kullanan Wagner’in Suriye komutanı ve personelle görüşen grup[af] “Prigozhin’s Men in Syria.” Organized Crime and Corruption Reporting Project, www.occrp.org/en/other-articles/9039-prigozhin-s-men-in-syria [/af], test yapılması gereken IŞİD esiri bulamayınca, Wagner’in eğittiği Şam Yönetimi yanlısı milis yapılanma olan “ISIS Hunters” üzerinde bu maddeyi deneme kararı aldı. Ancak bu denemede milislerden birinin ölümü üzerine ekip polis tarafından tutuklandı. Ancak yapılan sorgulamanın ardından Rusya’ya geri gönderildi.[af] “Putin’s Chef Accused of Assault, Poisoning.” Committee to Investigate Russia, investigaterussia.org/media/2018-10-22/putins-chef-accused-assault-poisoning [/af] Bu iddianın sahibi olan Valeri Alemçenko, gazetecilerle yaptığı görüşmeler ve bu yapılan deneyden bahsettikten sonra kayıplara karıştı.[af] “Russian Paper: Indicted Prigozhin Ordered Beatings, Killing.” Business Insider, 22 Oct. 2018, www.businessinsider.com/ap-russian-paper-indicted-prigozhin-ordered-beatings-killing-2018-10 [/af]
The New Yorker’ın Rus özel askeri şirketlerine yakın bir isimden elde ettiği bilgiye göre Rusya Savunma Bakanlığı, Wagner’in Suriye’deki bütün ihtiyaçlarını karşılıyor. Askeri mühimmattan, yemeğe hatta paralı askerlerin Suriye’ye aktarılıp, ülkeden çıkarılmasına kadar her türlü desteği sağlıyor.[af] Yaffa, Joshua. “Putin’s Shadow Army Suffers a Setback in Syria.” The New Yorker, The New Yorker, 17 Feb. 2018, www.newyorker.com/news/news-desk/putins-shadow-army-suffers-a-setback-in-syria [/af]
The Bell adlı medya organının Wagner hakkında ulaştığı belgelere göre şirket, 2014 yılından beri Suriye’ye on binden fazla paralı asker gönderdi. 2018 yılı harcamalarının ise 2 Milyar Ruble/30 Milyon Dolar olduğu tahmin ediliyor.[af] “New Report Claims to Describe Inception of Private Military Company Allegedly Controlled by ‘Putin’s Chef’.” Meduza, meduza.io/en/news/2019/01/30/new-report-claims-to-describe-inception-of-private-military-company-allegedly-controlled-by-putin-s-chef [/af]
Kremlin, kendisine sadık ve çoktan profesyonelleşme evresine ulaşmış eski askerleri, doğal kaynak bakımından zengin ve gelecek vaad eden ülkelere göndererek nüfuzunu artırmaya çalışıyor. Güvenlik ve bürokrasi alanındaki güçlü kurumların korunma ve eğitim görevlerini üstlenen bu askeri şirketler, Putin ile bağlantılı iş adamlarının bu ülkelerdeki güvenceleri oluyorlar. Maden yatakları, petrol & doğalgaz bölgeleri, devlet binaları gibi bir ülkenin son derece önemli siyasi ve ekonomik bölgelerinde hassas bir konu alan güvenliğin sağlanması, mevcut devlet işleyişinin yakından takip edilebilmesi, hatta kontrol altında tutulabilmesini sağlıyor. Devlet ve hükümet ile bu yakınlığı sağlanmasıyla birlikte ülkenin ekonomik kaynaklarını karşılıklı olarak kullanılabilmesi fırsatına erişebiliyor. Batılı devletlerin aksine sadece diplomatik yollarla ilişkilerde sınırlı kalmayan Kremlin, batıya özgü olan özel askeri şirket kavramını kendi karakterine uygun olarak çok iyi şekilde tasarlamış durumda.
Destek verilen ülkeyi sürekli gözetim halinde tutmak ve kilit noktalarda var olabilmek adına işlenen bu sistem tabii ki de Siloviklerin[af] Rusya’daki istihbarat ve askeri kurumlardan emekli olan personele verilen sıfat. bkz. Galeotti, Mark. The West Thinks Putin Is Russia’s Spymaster. But Are the Spies Controlling Him?, The Guardian, 20 June 2019 [/af] yıllarca çalıştıkları devlet kurumları içerisinde öğrenip, icra ettikleri başlıca konular arasında geliyor. Rusya’nın hem devlet hem de özel paralı askerleri ile derine nüfuz ettiği OAC’de Orhan Cemal, Alexander Rastorguyev ve Kirill Radçenko’nun öldürülmesine ilişkin açılan soruşturmada neden sonuç çıkmadığı bu yaşananlar ışığında rahatlıkla görülebilir. Kamerunlu insan hakları savunucusu ve muhabir olan Glory Tiku, “İnsanlar, OAC Silahlı Kuvvetleri askerlerinin sivillere yönelik acımasız olmasından dolayı konuşmaktan korkuyorlar.” [af] Jr., Philip Obaji: Journalists at Risk: Threats, Intimidation, and Worse for Those Investigating Russians’ Murder in Africa. The Daily Beast, 18 Oct 2018 [/af] diyerek Moskova’nın bölgedeki faaliyetleri konusunda ne denli hassas ve perde arkasında kalma isteği için yapabileceklerini ifade ediyor.
cipro ciprofloxacin generic cipro for sale
buy cytotec pills: buy cytotec online – cytotec online
https://azithromycinus.com/# generic zithromax online paypal
cost of generic zithromax zithromax 500mg price buy zithromax 1000mg online
lisinopril 20 25 mg tab: lisinopril pills – lisinopril 10
https://kamagra.men/# buy Kamagra
cenforce.icu: cenforce – cheapest cenforce
Buy Cenforce 100mg Online: buy cenforce – order cenforce
https://edpills.men/# cheapest ed online
https://semaglutidetablets.store/# cheap semaglutide pills
cheap kamagra: п»їkamagra – Kamagra tablets
http://cenforce.icu/# Purchase Cenforce Online
https://semaglutidetablets.store/# semaglutide tablets price
ed treatment pills mexican pharmacy without prescription drugs1st
Kamagra 100mg price: Kamagra 100mg price – buy kamagra online usa
http://edpills.men/# where to get ed pills
cheapest ed treatment: buy erectile dysfunction treatment – online erectile dysfunction
http://drugs1st.pro/# buy prescription drugs from canada cheap
https://cenforce.icu/# Purchase Cenforce Online
cheap ed meds online: buy ed meds – ed medications cost
semaglutide tablets for weight loss: semaglutide tablets store – semaglutide tablets for weight loss
http://edpills.men/# ed online treatment
https://kamagra.men/# buy Kamagra
http://kamagra.men/# Kamagra Oral Jelly
Viagra * Cialis * Levitra
All the products you are looking suitable are currently at one’s disposal for 1+1.
4 more tablets of unified of the following services: Viagra * Cialis * Levitra
http://xn--2i0bm4pd1btzg9pkelcg77a.com
online ed pharmacy: cheapest ed treatment – order ed pills
https://kamagra.men/# super kamagra
drugs1st erectile dysfunction medication drugs1st
http://cenforce.icu/# cenforce.icu
drugs1st: drugs1st – drugs1st
cheap kamagra: cheap kamagra – п»їkamagra
http://pinup2025.com/# пинап казино
пин ап вход: пин ап казино зеркало – пинап казино
en kazancl? slot oyunlar? slot tr online slot tr online
http://casinositeleri2025.pro/# en gГјvenilir yatД±rД±m siteleri
canlД± bahis siteleri: saglam siteler – yasal Еџans oyunlarД± siteleri
https://slottr.top/# slot tr online
http://slottr.top/# en cok kazand?ran slot oyunlar?
пин ап зеркало pinup 2025 пинап казино
slot tr online: slot oyunlar? – en cok kazand?ran slot oyunlar?
pinup 2025: pinup 2025 – пин ап
http://slottr.top/# slot tr online
пин ап казино официальный сайт пин ап пин ап казино зеркало
пинап казино: пин ап казино зеркало – pinup 2025
http://pinup2025.com/# пин ап зеркало
http://casinositeleri2025.pro/# online casino bet
https://slottr.top/# az parayla cok kazandiran slot oyunlar?
online casino bet: vaycasino – casino
yeni bahis siteleri deneme bonusu casinox kayД±t bonusu veren casino siteleri
slot siteleri: en cok kazand?ran slot oyunlar? – slot siteleri
https://casinositeleri2025.pro/# by casino
http://casinositeleri2025.pro/# oyun s
pinup 2025 pinup 2025 пин ап казино официальный сайт
yasal Еџans oyunlarД± siteleri: yeni+deneme+bonusu – deneme bonusu veren siteler yorumlar
https://slottr.top/# en cok kazand?ran slot oyunlar?
пин ап: пин ап – пин ап казино зеркало
slot tr online slot siteleri en cok kazand?ran slot oyunlar?
http://pinup2025.com/# пин ап казино официальный сайт
пин ап зеркало: пин ап казино – пин ап казино зеркало
http://pinup2025.com/# пин ап казино
casino malta oyun dene caxino
http://slottr.top/# en kazancl? slot oyunlar?
пин ап казино официальный сайт пин ап зеркало пин ап
https://pinup2025.com/# pinup2025.com
Viagra * Cialis * Levitra
All the products you are looking seeking are currently convenient for the duration of 1+1.
4 more tablets of unified of the following services: Viagra * Cialis * Levitra
https://xn--2i0bm4p0sf2wh7vdmsy.kr
https://pinup2025.com/# pinup 2025
pinup 2025 pinup 2025 пин ап
http://casinositeleri2025.pro/# en gГјvenilir bahis
en cok kazand?ran slot oyunlar? slot tr online en kazancl? slot oyunlar?
https://casinositeleri2025.pro/# popГјler bahis siteleri
http://pinup2025.com/# pinup 2025
пин ап зеркало пин ап казино официальный сайт пин ап казино зеркало
http://pinup2025.com/# пин ап казино официальный сайт
пин ап pinup 2025 пин ап зеркало
https://canadianpharmi.com/# aspirin and ed
http://canadianpharmi.com/# buy ed pills online
medication from mexico pharmacy Cheapest online pharmacy mexican mail order pharmacies
https://indiapharmi.com/# top 10 online pharmacy in india
how to get prescription drugs without doctor canadian pharmi reasons for ed
https://indiapharmi.com/# Online medicine order
men ed: Canadian pharmacy prices – medicines for ed
http://mexicanpharmi.com/# best online pharmacies in mexico
buying prescription drugs in mexico online Mexican pharmacy ship to usa buying prescription drugs in mexico
http://mexicanpharmi.com/# mexico drug stores pharmacies
http://indiapharmi.com/# reputable indian online pharmacy
cheap online pharmacy: Canada pharmacy online – best male enhancement
best online pharmacies in mexico mexicanpharmi medicine in mexico pharmacies
http://canadianpharmi.com/# ed remedies
https://canadianpharmi.com/# cheap ed medication
ed treatment pills: canadian pharmi – ed prescription drugs
http://mexicanpharmi.com/# mexico drug stores pharmacies
mexico drug stores pharmacies mexican pharmi mexico drug stores pharmacies
https://mexicanpharmi.com/# mexican drugstore online
pharmacy website india: india pharmi – online pharmacy india
https://canadianpharmi.com/# ed devices
pharmacies in mexico that ship to usa: Purple pharmacy online ordering – mexican online pharmacies prescription drugs
https://indiapharmi.com/# pharmacy website india
п»їbest mexican online pharmacies Mexican pharmacy ship to usa purple pharmacy mexico price list
https://canadianpharmi.com/# cialis without doctor prescription
mexican online pharmacies prescription drugs: mexican pharmi – mexican border pharmacies shipping to usa
indian pharmacies safe: Best online Indian pharmacy – best india pharmacy
http://canadianpharmi.com/# best canadian pharmacy online
erectial disfunction Best Canadian pharmacy cheap pet meds without vet prescription
http://cipharmdelivery.com/# buy cipro cheap
ciprofloxacin 500mg buy online: buy cipro – cipro
ciprofloxacin order online: ciprofloxacin generic – ciprofloxacin 500 mg tablet price
cipro 500mg best prices CiPharmDelivery buy cipro online
http://cipharmdelivery.com/# buy ciprofloxacin
http://clomidonpharm.com/# can you get cheap clomid
http://amoxstar.com/# amoxicillin tablet 500mg
how to get clomid pills where can i buy clomid cost generic clomid without a prescription
http://clomidonpharm.com/# can i purchase clomid without rx
cipro pharmacy: ci pharm delivery – buy cipro without rx
where buy clomid online clomidonpharm clomid pill
https://clomidonpharm.com/# buy cheap clomid without dr prescription
http://cipharmdelivery.com/# п»їcipro generic
can i order generic clomid pills: where buy generic clomid online – can i buy generic clomid online
ciprofloxacin 500 mg tablet price: ci pharm delivery – cipro
buying amoxicillin in mexico Amox Star amoxicillin in india
http://prednibest.com/# prednisone 30 mg daily
http://clomidonpharm.com/# where to buy cheap clomid without prescription
https://clomidonpharm.com/# how can i get clomid prices
can i purchase generic clomid without rx: clomid on pharm – where can i buy cheap clomid no prescription
amoxicillin 500 mg Amox Star buy amoxicillin 500mg capsules uk
get cheap clomid for sale cheap clomid for sale can i get generic clomid
can you get cheap clomid without insurance buy cheap clomid without prescription can i order clomid online
http://amoxstar.com/# amoxicillin 500mg over the counter
prednisone cost in india PredniBest prednisone 5 mg tablet rx
amoxicillin 500mg over the counter Amox Star amoxicillin 200 mg tablet
I don’t think the title of your article matches the content lol. Just kidding, mainly because I had some doubts after reading the article.
buy cipro: CiPharmDelivery – buy cipro online
can you buy clomid prices: clomidonpharm – can i buy cheap clomid without prescription
cheap clomid tablets can i purchase generic clomid without prescription where buy clomid pills
where to buy cipro online: CiPharmDelivery – buy ciprofloxacin over the counter
prednisone in canada PredniBest 50 mg prednisone tablet
prednisone 5084: Predni Best – price of prednisone 5mg
п»їcipro generic: CiPharmDelivery – buy ciprofloxacin
generic clomid no prescription clomidonpharm where can i buy clomid prices
ciprofloxacin: CiPharmDelivery – buy cipro online usa
where buy clomid without insurance: generic clomid pill – how to get clomid without prescription
https://amoxstar.com/# amoxicillin 500 mg price
amoxicillin 200 mg tablet amoxicillin pills 500 mg order amoxicillin uk
amoxicillin 500 mg price: purchase amoxicillin 500 mg – amoxil pharmacy
https://cipharmdelivery.com/# cipro pharmacy
prednisone 10mg: prednisone 50 mg coupon – prednisone 20mg prices
Hi, Neat post. There’s a problem with your website in internet explorer, would test this? IE still is the market leader and a big portion of people will miss your great writing due to this problem.
http://gramster.ru/# gramster.ru
пин ап казино: gramster.ru – gramster.ru
пин ап зеркало Gramster gramster.ru
https://gramster.ru/# gramster.ru
http://gramster.ru/# пин ап казино зеркало
http://gramster.ru/# пин ап казино зеркало
https://gramster.ru/# пин ап казино зеркало
pinup 2025: gramster.ru – пин ап казино зеркало
https://gramster.ru/# пин ап вход
https://gramster.ru/# пин ап казино зеркало
pinup 2025 gramster.ru пин ап казино официальный сайт
пин ап вход: gramster.ru – pinup 2025
https://gramster.ru/# пин ап казино
https://gramster.ru/# пин ап казино официальный сайт
http://gramster.ru/# pinup 2025
pinup 2025: gramster – пинап казино
http://gramster.ru/# pinup 2025
https://gramster.ru/# pinup 2025
https://gramster.ru/# gramster.ru
http://gramster.ru/# пин ап зеркало
pinup 2025: gramster – пинап казино
https://gramster.ru/# gramster.ru
pinup 2025 Gramster пин ап
http://gramster.ru/# пин ап зеркало
http://gramster.ru/# пин ап казино зеркало
пин ап зеркало: gramster.ru – пинап казино
https://gramster.ru/# пин ап вход
http://gramster.ru/# пин ап казино официальный сайт
https://gramster.ru/# пинап казино
пин ап вход gramster pinup 2025
https://gramster.ru/# пин ап зеркало
пин ап казино официальный сайт: gramster – пин ап казино официальный сайт
http://gramster.ru/# gramster.ru
http://gramster.ru/# пинап казино
http://gramster.ru/# pinup 2025
http://gramster.ru/# пин ап
пин ап казино зеркало Gramster пин ап казино
http://gramster.ru/# pinup 2025
пин ап: gramster – pinup 2025
http://gramster.ru/# пин ап
https://gramster.ru/# gramster.ru
http://gramster.ru/# pinup 2025
пинап казино: gramster – пин ап казино
http://gramster.ru/# пин ап казино
пин ап зеркало gramster.ru pinup 2025
https://gramster.ru/# пин ап казино зеркало
пин ап: gramster – пин ап казино зеркало
http://gramster.ru/# пин ап казино
pinup 2025 gramster пин ап казино
https://gramster.ru/# pinup 2025
http://gramster.ru/# pinup 2025
пин ап казино зеркало: gramster.ru – пин ап зеркало
http://gramster.ru/# пин ап казино официальный сайт
That is a good tip especially to those fresh to the blogosphere. Brief but very accurate information… Thank you for sharing this one. A must read post.
https://gramster.ru/# gramster.ru
https://gramster.ru/# пин ап казино официальный сайт
india online pharmacy india online pharmacy top 10 pharmacies in india
http://indianpharmacy.win/# reputable indian online pharmacy
https://canadianpharmacy.win/# canadian pharmacy meds review
canadian pharmacy meds: canadian pharmacy win – buy drugs from canada
http://canadianpharmacy.win/# canada drugstore pharmacy rx
http://canadianpharmacy.win/# my canadian pharmacy
I absolutely love your site.. Very nice colors & theme. Did you develop this site yourself? Please reply back as I’m trying to create my own personal website and would like to find out where you got this from or what the theme is named. Thank you.
http://mexicanpharmacy.store/# mexican mail order pharmacies
indian pharmacy online: online pharmacy india – india pharmacy mail order
I absolutely love your blog.. Excellent colors & theme. Did you make this amazing site yourself? Please reply back as I’m wanting to create my own website and would love to know where you got this from or exactly what the theme is called. Appreciate it!
https://mexicanpharmacy.store/# medication from mexico pharmacy
mexican mail order pharmacies medication from mexico pharmacy п»їbest mexican online pharmacies
http://canadianpharmacy.win/# onlinecanadianpharmacy 24
Good site you’ve got here.. It’s difficult to find high-quality writing like yours nowadays. I honestly appreciate people like you! Take care!!
http://mexicanpharmacy.store/# mexican online pharmacies prescription drugs
http://indianpharmacy.win/# indian pharmacy paypal
certified canadian international pharmacy: best canadian online pharmacy – canada pharmacy 24h
You need to be a part of a contest for one of the finest blogs on the web. I am going to highly recommend this blog!
Howdy! This blog post couldn’t be written much better! Looking through this article reminds me of my previous roommate! He continually kept talking about this. I most certainly will send this article to him. Fairly certain he’s going to have a very good read. Many thanks for sharing!
https://canadianpharmacy.win/# certified canadian pharmacy
https://mexicanpharmacy.store/# mexico drug stores pharmacies
Great site you have got here.. It’s difficult to find quality writing like yours nowadays. I really appreciate people like you! Take care!!
canadian online drugstore best canadian online pharmacy buy prescription drugs from canada cheap
It’s hard to come by educated people on this topic, but you sound like you know what you’re talking about! Thanks
https://canadianpharmacy.win/# safe reliable canadian pharmacy
п»їbest mexican online pharmacies: medicine in mexico pharmacies – mexico drug stores pharmacies
http://indianpharmacy.win/# reputable indian pharmacies
http://canadianpharmacy.win/# best canadian pharmacy
Spot on with this write-up, I honestly think this web site needs far more attention. I’ll probably be returning to read more, thanks for the advice.
https://indianpharmacy.win/# india pharmacy
Having read this I believed it was rather informative. I appreciate you spending some time and effort to put this content together. I once again find myself personally spending a significant amount of time both reading and commenting. But so what, it was still worth it!
https://indianpharmacy.win/# online shopping pharmacy india
canadian neighbor pharmacy: canadian pharmacy win – safe reliable canadian pharmacy
online pharmacy india online shopping pharmacy india top online pharmacy india
The next time I read a blog, I hope that it doesn’t fail me just as much as this particular one. After all, Yes, it was my choice to read through, nonetheless I actually believed you would have something useful to say. All I hear is a bunch of whining about something you could possibly fix if you were not too busy seeking attention.
http://canadianpharmacy.win/# canadapharmacyonline
https://canadianpharmacy.win/# safe canadian pharmacies
Very good information. Lucky me I ran across your website by chance (stumbleupon). I’ve saved it for later.
https://mexicanpharmacy.store/# mexican drugstore online
Hi there, I think your site could be having browser compatibility issues. When I look at your blog in Safari, it looks fine but when opening in IE, it has some overlapping issues. I merely wanted to provide you with a quick heads up! Other than that, great site.
https://indianpharmacy.win/# indianpharmacy com
canadian pharmacy online ship to usa: best canadian pharmacy – pharmacy canadian
https://indianpharmacy.win/# indian pharmacy
This is a good tip especially to those new to the blogosphere. Brief but very precise information… Many thanks for sharing this one. A must read article.
online canadian pharmacy canadian pharmacy win canadian pharmacies compare
https://indianpharmacy.win/# online pharmacy india
Everyone loves it when people come together and share thoughts. Great site, keep it up.
http://indianpharmacy.win/# buy prescription drugs from india
canadian pharmacies online: 77 canadian pharmacy – best canadian online pharmacy
https://indianpharmacy.win/# world pharmacy india
http://indianpharmacy.win/# online shopping pharmacy india
You’ve made some really good points there. I checked on the internet to learn more about the issue and found most people will go along with your views on this web site.
Very good information. Lucky me I ran across your blog by accident (stumbleupon). I have book marked it for later.
http://indianpharmacy.win/# indian pharmacy paypal
https://indianpharmacy.win/# india online pharmacy
safe canadian pharmacies canadianpharmacy com canadian medications
indian pharmacy paypal: top online pharmacy india – indian pharmacies safe
I love looking through a post that will make people think. Also, thank you for allowing me to comment.
http://canadianpharmacy.win/# northwest canadian pharmacy
http://canadianpharmacy.win/# canadian pharmacy
An interesting discussion is worth comment. There’s no doubt that that you should publish more on this topic, it may not be a taboo matter but usually people don’t speak about these topics. To the next! Kind regards.
http://mexicanpharmacy.store/# buying from online mexican pharmacy
canadian pharmacy king reviews: canadian pharmacy win – canadianpharmacymeds com
Hello there, I do think your web site might be having browser compatibility problems. When I take a look at your site in Safari, it looks fine however, when opening in IE, it’s got some overlapping issues. I simply wanted to give you a quick heads up! Other than that, fantastic website.
https://mexicanpharmacy.store/# mexican rx online
https://indianpharmacy.win/# online shopping pharmacy india
reputable mexican pharmacies online mexican online pharmacies prescription drugs mexico drug stores pharmacies
I’m impressed, I have to admit. Rarely do I encounter a blog that’s both educative and entertaining, and let me tell you, you’ve hit the nail on the head. The issue is an issue that too few people are speaking intelligently about. Now i’m very happy I stumbled across this during my hunt for something concerning this.
http://canadianpharmacy.win/# canadian pharmacy mall
Can I just say what a relief to discover somebody that really knows what they are talking about over the internet. You certainly know how to bring an issue to light and make it important. A lot more people must check this out and understand this side of the story. It’s surprising you are not more popular because you most certainly have the gift.
https://canadianpharmacy.win/# onlinepharmaciescanada com
purple pharmacy mexico price list: medicine in mexico pharmacies – mexican rx online
https://canadianpharmacy.win/# canada pharmacy online legit
An impressive share! I’ve just forwarded this onto a friend who was conducting a little homework on this. And he in fact ordered me dinner simply because I stumbled upon it for him… lol. So allow me to reword this…. Thank YOU for the meal!! But yeah, thanx for spending time to talk about this matter here on your web site.
https://canadianpharmacy.win/# canadian pharmacy
mexican border pharmacies shipping to usa mexico drug stores pharmacies mexican drugstore online
http://mexicanpharmacy.store/# mexican online pharmacies prescription drugs
Excellent article. I’m facing many of these issues as well..
mexico drug stores pharmacies: mexican pharmaceuticals online – mexico drug stores pharmacies
https://mexicanpharmacy.store/# purple pharmacy mexico price list
http://indianpharmacy.win/# reputable indian pharmacies
Greetings! Very helpful advice within this post! It is the little changes that produce the greatest changes. Thanks for sharing!
http://indianpharmacy.win/# reputable indian online pharmacy
http://indianpharmacy.win/# world pharmacy india
I’m impressed, I must say. Seldom do I encounter a blog that’s equally educative and engaging, and without a doubt, you’ve hit the nail on the head. The issue is an issue that too few people are speaking intelligently about. Now i’m very happy I stumbled across this in my hunt for something regarding this.
mail order pharmacy india: buy medicines online in india – world pharmacy india
indian pharmacy india online pharmacy india pharmacy
http://mexicanpharmacy.store/# medication from mexico pharmacy
I used to be able to find good advice from your content.
http://maxpillsformen.com/# Buy Tadalafil 20mg
bookmarked!!, I like your site!
https://maxpillsformen.com/# Cialis 20mg price
Cheap Sildenafil 100mg: generic sildenafil – Buy Viagra online cheap
Generic Viagra online Fast Pills For Men Cheap generic Viagra online
Having read this I believed it was extremely enlightening. I appreciate you finding the time and energy to put this short article together. I once again find myself personally spending a significant amount of time both reading and leaving comments. But so what, it was still worth it.
low cost ed meds online: buy ed meds – cheap ed pills
http://maxpillsformen.com/# Cialis over the counter
Having read this I thought it was very enlightening. I appreciate you taking the time and effort to put this article together. I once again find myself spending way too much time both reading and posting comments. But so what, it was still worthwhile.
https://fastpillseasy.com/# get ed meds today
affordable ed medication FastPillsEasy ed pills cheap
Good day! I just would like to give you a huge thumbs up for your excellent info you have right here on this post. I’ll be returning to your blog for more soon.
Cheapest Sildenafil online: buy viagra online – over the counter sildenafil
cheap ed meds online: FastPillsEasy – ed online prescription
http://fastpillseasy.com/# ed meds on line
This excellent website truly has all the information I needed about this subject and didn’t know who to ask.
I have to thank you for the efforts you have put in penning this blog. I’m hoping to check out the same high-grade blog posts by you later on as well. In fact, your creative writing abilities has motivated me to get my very own blog now 😉
buy ed pills cheap cialis п»їed pills online
http://maxpillsformen.com/# Cialis 20mg price
ed online prescription: FastPillsEasy – ed online pharmacy
http://maxpillsformen.com/# cheapest cialis
cheapest cialis: Generic Tadalafil 20mg price – Buy Tadalafil 5mg
That is a great tip particularly to those fresh to the blogosphere. Short but very accurate information… Many thanks for sharing this one. A must read article!
sildenafil 50 mg price cheap viagra buy viagra here
Order Viagra 50 mg online: Fast Pills For Men – cheap viagra
https://fastpillseasy.com/# ed online prescription
Pretty! This has been a really wonderful post. Thank you for providing these details.
https://fastpillsformen.com/# Order Viagra 50 mg online
Cheap Cialis Generic Cialis without a doctor prescription Cialis 20mg price in USA
Great blog you have here.. It’s hard to find excellent writing like yours nowadays. I honestly appreciate individuals like you! Take care!!
viagra without prescription: Fast Pills For Men – sildenafil over the counter
cheap ed drugs: fast pills easy – ed meds on line
https://fastpillseasy.com/# order ed pills online
http://fastpillsformen.com/# buy viagra here
You have made some decent points there. I looked on the web for more info about the issue and found most people will go along with your views on this website.
cheapest ed medication pills for erectile dysfunction online top rated ed pills
Everything is very open with a really clear description of the issues. It was really informative. Your site is useful. Thank you for sharing!
http://fastpillseasy.com/# best online ed pills
Cheap Sildenafil 100mg: buy viagra here – order viagra
generic sildenafil: cheap viagra – Cheap generic Viagra
https://fastpillseasy.com/# best ed pills online
online ed drugs fast pills easy erectile dysfunction pills online
best online ed pills: ed treatments online – ed prescription online
https://maxpillsformen.com/# Generic Cialis without a doctor prescription
https://maxpillsformen.com/# cialis for sale
viagra canada FastPillsForMen.com cheap viagra
I absolutely love your site.. Excellent colors & theme. Did you create this web site yourself? Please reply back as I’m looking to create my own website and want to know where you got this from or what the theme is called. Kudos.
http://fastpillseasy.com/# pills for ed online
Cheap Viagra 100mg: buy viagra online – viagra canada
I blog frequently and I truly appreciate your information. Your article has truly peaked my interest. I will take a note of your website and keep checking for new information about once a week. I subscribed to your Feed too.
Cialis 20mg price in USA: Max Pills For Men – п»їcialis generic
http://fastpillseasy.com/# erectile dysfunction online
http://fastpillseasy.com/# best online ed treatment
viagra without prescription Fast Pills For Men cheap viagra
I could not refrain from commenting. Exceptionally well written!
Having read this I believed it was very informative. I appreciate you taking the time and energy to put this content together. I once again find myself personally spending way too much time both reading and commenting. But so what, it was still worthwhile.
http://fastpillsformen.com/# Viagra without a doctor prescription Canada
Viagra generic over the counter: cheap viagra – over the counter sildenafil
https://fastpillseasy.com/# best online ed meds
ed pills for sale: fast pills easy – cost of ed meds
buy cialis pill Generic Cialis without a doctor prescription Buy Tadalafil 10mg
An interesting discussion is definitely worth comment. I think that you need to write more on this subject, it may not be a taboo matter but usually people do not discuss such subjects. To the next! Best wishes!
http://fastpillsformen.com/# Generic Viagra for sale
buy viagra here: Cheapest Sildenafil online – Order Viagra 50 mg online
https://fastpillseasy.com/# cheap ed meds online
The very next time I read a blog, I hope that it doesn’t fail me as much as this particular one. I mean, Yes, it was my choice to read, nonetheless I actually thought you’d have something useful to say. All I hear is a bunch of moaning about something that you could possibly fix if you were not too busy seeking attention.
http://maxpillsformen.com/# Cheap Cialis
Generic Viagra for sale buy viagra online Cheap Sildenafil 100mg
Cialis without a doctor prescription: MaxPillsForMen.com – cheapest cialis
ed medicines online: FastPillsEasy – best online ed pills
This site was… how do I say it? Relevant!! Finally I’ve found something that helped me. Thanks!
https://fastpillsformen.com/# Cheap Viagra 100mg
Cheap Sildenafil 100mg buy viagra online cheapest viagra
Saved as a favorite, I really like your website!
Right here is the perfect webpage for anybody who wishes to understand this topic. You understand a whole lot its almost tough to argue with you (not that I actually will need to…HaHa). You certainly put a brand new spin on a topic that has been discussed for many years. Wonderful stuff, just great.
cheapest ed online: buy ed pills online – cheap ed meds online
https://fastpillsformen.com/# Buy Viagra online cheap
buy ed pills FastPillsEasy ed treatments online
Buy Viagra online cheap: buy viagra online – buy viagra here
http://fastpillseasy.com/# low cost ed pills