İspanya, İngiltere ile savunma anlaşması yapılmasını istiyor

İspanyol üst düzey bir diplomatın Pazartesi günü yaptığı açıklamaya göre Brexit’in ardından Madrid ve Londra hükümetleri, savunma ve güvenlik anlaşması görüşmelerine odaklandı.

İspanya merkezli Canal Sur Radyo ve Televizyon Kurumuna açıklamalarda bulunan  İspanya Dışişleri Bakanı Arancha Gonzalez, İngiltere ile savunma ve güvenlik alanında birkaç aydır müzakerelerin sürdüğünü kaydetti. Görüşmelerde, terör gruplarına karşı mücadelede ortak bir siber güvenlik ağı ve askeri heyet oluşturulmasının amaçlandığını söyleyen Gonzalez, bunun yanında İber yarımadasının güneyinde yer alan Cebelitarık’ta da güvenlik önlemlerinin artırılmasını hedeflediklerini aktardı. Gonzalez ‘’Bu anlaşmayla birlikte ikili ilişkileri en üst seviyelere taşımak istiyoruz.’’ dedi.

Anlaşmaların yanı sıra İspanya, İngiliz nükleer denizaltılarının Cebelitarık’taki varlığından şikayetçi durumda. Mayıs 2000’de İngiltere’ye ait HMS Tireless adındaki nükleer denizaltının soğutma borusunda oluşan bir çatlak sonucu denizaltı Cebelitarık Limanı’na yanaşmış, denizaltıdan sızıntı meydana geldiği iddiasıyla güney İspanya’da protestolar düzenlenmiş ve iki ülke arasında diplomatik bir kriz oluşmuştu. Buna benzer bir olay yakın tarihli bir zamanda, 2016 yılının Temmuz ayında gerçekleşmiş, bu sefer başka bir İngiliz nükleer denizaltısı bir ticari gemiyle çarpışmış ve iki ülke arasında tartışmalar yeniden alevlenmişti.

Canal Sur ile gerçekleştirdiği söyleşide bu sorunlara değinen Gonzalez, güvenlik önlemlerinin artırılması gerektiğini ve geçmişte yaşanan durumlara benzer olayların tekrarlanmamasını istediklerini söyledi. Gonzalez, anlaşmayla birlikte İngiliz nükleer denizaltılarının artık İspanya’ya bildirilmeden Cebelitarık’a yanaşıp yanaşmayacağı sorusunu ise yanıtsız bıraktı.

Brexit’te Cebelitarık sorunu giderildi

Brexit’in 1 Ocak’ta yürürlüğe girmesine saatler kala iki ülke arasında, Cebelitarık konusunda bir ön anlaşmaya varılmıştı. Ön anlaşma beraberinde Cebelitarık, Schengen anlaşmasına dahil edilmiş, liman ve havaalanı noktalarındaki sınır kontrolünde İspanya’nın da yardımıyla 4 yıllık bir geçiş dönemi uygulanacağı açıklanmıştı. Varılan anlaşma dahilinde böylece malların ve kişilerin kontrolünün, tüm AB kurallarının gözetimi altında gerçekleşeceği bildirilmişti.

Yarımadanın geçmişi

Cebelitarık, sadece nükleer denizaltıların limandaki varlığıyla değil, askeri ve diplomatik gerekçelerle de zaman zaman İspanya ile İngiltere arasında gerginliğe yol açıyor. İngiltere ile İspanya arasındaki geçmiş tarihlerde de çekişme konusu olan Cebelitarık, 1713’te imzalanan Utrecht Antlaşması ile İspanya tarafından İngiltere’ye devredilmişti. İspanya, bu anlaşmada boğaz ve kara suları ile ilgili bir hükmün bulunmadığını iddia ederken, İngiltere ise Cebelitarık’ın bütün olarak kendisine devredildiğini öne sürüyor.

1967’de İngiltere’ye bağlı kalan Cebelitarık, 1973 yılında, İngiltere’nin AB’ye girmesiyle birlikte dış ilişkileri İngiltere’ye bağlı kalarak Avrupa topraklarına dahil oldu. 2002’de ise yarımadada yapılan referandumda halk, yüzde 99 oy oranıyla İngiltere ve İspanya arasındaki ortak egemenliğe karşı çıkmış, 2016 yılına gelindiğinde Cebelitarıklıların yüzde 96’sı Avrupa Birliği’nde kalmak istemişti. 

Yarımadanın ekonomisi ise offshore bankacılığının yanı sıra internet üzerinden bahis ve turizme dayanıyor.