Orta Avrupa ve Baltık’ta Rusya’nın ‘tehditvari’ eylemleri, İsveç’i endişelendiriyor. Geçtiğimiz ay, İsveç Savunma Bakanı Peter Hultqvist, Rusya’nın saldırgan siyasetinin, Baltık bölgesini istikrarsızlaştırdığı konusunda uyarmış ve ‘’İsveç bu saldırganlığı kabul edemez’’ demişti.
İsveç Silahlı Kuvvetlerinden yetkililer, Rusya’nın hâlihazırda siber savaş ve yanıltma haber operasyonları yürüttüğünü ve İsveç’i hedef alan bu saldırıların, savaş eylemleri olarak değerlendirebileceğini söyledi. Rusya’nın bu eylemlerine karşılık İsveç sokaklarında reklam kampanyaları yapıldı. Reklam kampanyalarında İsveçli gençler silahlı kuvvetlere çağrıldı.
Rus tatbikatlarına yönelik önlemler alındı
Geçtiğimiz ağustos ayında, Rusya’nın Baltık Denizi’nde askeri tatbikat kararı alması, İsveç silahlı kuvvetlerini yüksek alarm durumuna getirmişti. Rusya’nın tatbikatına karşılık İsveç, Gotland adasına dört savaş gemisi ve savaş uçağı konuşlandırmıştı. İsveç’in adaya bu kadar asker yığması, Rusya’ya bir işaret olarak yorumlanmıştı.
Ekim ayında İsveç, İki rus gemisinin ülke sularına izinsiz girmesinin ardından Kremlin’i protesto etmişti. İsveç Savunma Bakanlığı, bu hareketi sınır ihlali olarak nitelendirmişti. Ayrıca İsveç, Rus askeri uçakların sık sık İsveç hava sahasını ihlal ettiğini de dile getiriyor.
Topyekûn mücadele
İsveç’te Rusya’nın saldırgan siyasetinden endişe duyan sadece hükümet değil. Muhalif merkez sağ taraf da Moskova’nın bu eylemlerini gündemine alıyor.
Ayrıca İsveç’te merkez sağ, Rusya’nın bu saldırgan tutumundan şikâyetçi durumda. Merkez sağ taraf, Rusya’nın 2014’te Kırım’ı ilhak etmesini ve Ukrayna’ya yönelik saldırılarını güvenlik tehdidi olarak savunmuş ve bu durumdan endişe duyduğunu belirtmişti.
Geçtiğimiz aylarda İsveç parlamentosu oy birliği ile askeri savunmanın gelişiminde hızlanmaya gidilmesi kararını almıştı. Bu kararın ardından savunma harcamalarında zirve noktasına ulaşıldı. Bu karar alınırken ülke topraklarına askeri bir saldırının ihtimal dışı tutulamayacağı vurgulanıyordu. Hükümet, 2025 yılına kadar 3 milyar dolarlık bütçeyle asker sayısını 60binden 90bine çıkarmayı hedefine koydu. Şu an savunma bütçesi, ülkenin milli gelirinin yüzde 1,1’ini oluşturuyor.
İskandinavya ülkeleriyle askeri anlaşmalar
25 Eyül 2020’de İsveç, Finlandiya ve Norveç arasında askeri ilişkileri geliştirme ve ortak operasyonlar gerçekleştirme amacıyla bir anlaşma imzalandı. İsveç Savunma Bakanı Hultqvist’in yerel bir televizyon kanalına yaptığı açıklamada, üç ülke arasındaki bu işbirliğinin Rusya için caydırıcı olacağını ifade etmişti.
İsveç’in anayasasında yazan ‘tarafsız olma’ kanunu, ülkenin NATO’ya girmesini engelliyor. Ancak ülkedeki birçok kişi, savunma alanında gelişmeye gidilmesini destekliyor. 2014 yılında yapılan bir ankette halkın çoğunluğunun NATO’ya katılmayı desteklediği sonucu ortaya çıkmıştı. Ayrıca NATO ve ABD ile askeri iş birliğini geliştirme çalışmaları devam ediyor.
On yılın bakiyesi
İsveç, Orta Avrupa ve Baltık’ta var olan Rus tehdidini uzun bir süredir gündeminde tutuyor. 2014’de Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesinden bu yana askeri alanda öne çıkmaya çalışıyor. Yıllardır, Gotland adasına yüzlerce askeri teçhizat, tank, zırhlı araç ve asker yığan İsveç, adayı stratejik bir üs olarak tanımlıyor. Bu gelişmelerle birlikte, adaya, savunma amaçlı kalıcı bir askeri birlik konuşlandırıldığı duyurulmuştu. 2015’te askeri bir tatbikat yapılmış, bu tatbikatın amacının uçaksavar füze sistemlerinin adaya ne kadar hızlı bir sürede yerleştirebileceğinin test edilmesi olduğu açıklanmıştı. 2016’da, Baltık Denizi’ndeki adaya yeniden asker yerleştirilmişti. Rusya’nın İsveç hava sahasını ihlal etmesi sonrası silahlanmadaki hızlanma tekrar gündeme gelmişti. 2017 yılına gelindiğinde İsveç zorunlu askerlik hizmetini yeniden uygulamaya koymuştu. Zorunlu askerlik hizmetinin yeniden getirilmesiyle birlikte milyonlarca eve ‘savaşa hazırlık’ broşürleri gönderilmişti. Benzer broşürler, 2. Dünya Savaşı’nda da dağıtılmıştı. NATO üyesi olmayan İsveç, 2018’de örgüt ile ilişkilerini geliştirme kararı almıştı. Örgüt ile ortak düzenlenen askeri tatbikatlar kapsamında İsveç’in gönüllü ordusu 45 yıl aradan sonra tekrar göreve çağrılmıştı. 2019 yılında İsveç Savunma Bakanlığı için hazırlanan bir raporda, Rusya’nın küçük çaplı çatışmalardan kıtasal çatışmalara yöneldiği belirlenmişti. Bu rapor Rus basınında, sözde Rus tehdidini bahane eden İsveç ve NATO’nun sistematik bir bahanesi olarak yorumlanmıştı. 2020 yılının Ağustos ayında, Rusya’nın, Baltık Denizi’nde bir askeri tatbikat gerçekleştirmesinin ardından İsveç, Gotland adasına asker ve silah yığmıştı. İsveç son on yıldır Rusya’nın bölgede gerilimi tırmandırdığı iddiasıyla askeri alanda açıklarını kapatmaya çalışıyor.
Leave a Reply