Sovyetler Birliği’nin Afganistan’dan çekilmesinin ardından devlet başkanı olarak görevde kalan Muhammed Necibullah, 18 Mart 1992 tarihinde yeni hükümetin kurulduğunu duyurdu. 1986 yılından beri devlet başkanı olan Necibullah’ın bir önceki görevi KGB’nin eğittiği KHAD ismiyle bilinen gizli servisin başkanlığı idi.[af] https://www.independent.co.uk/news/obituaries/obituary-dr-najibullah-1365378.html [/af] Necibullah bu sayede Sovyet işgalinden sonra ülkeyi inşa edebileceğini, işgal karşıtı mücahit gruplar ile makul bir geçiş süreci kurabileceğini düşünüyordu.
Ancak bu geçiş süreci Necibullah’ın istediği gibi gitmedi. Yeni kurduğu Hizb-i Vatan partisi birçok parçaya bölündü ve bazı oluşumları ‘mücahit gruplara’ katıldı. Sovyetler Birliği’ne karşı mücadele veren ‘mücahit gruplar’, 29 Nisan 1992 yılında Burhaneddin Rabbani ve Ahmed Şah Mesud önderliğinde Kabil’e girerek İslam Devleti’ni kurduklarını açıkladılar.[af] Rubin, B. (1993). Post-Cold War State Disintegration: The Failure of International Conflict Resolution in Afghanistan. Journal of International Affairs, vol. 46 no. 2, syf. 469 [/af]
Kurulan bu hükümet aslında, ülkenin kuzeyinde Peştun olmayan, çoğunluğunu Taciklerin oluşturduğu bir hükümet oldu. [af] Afganistan’da etnisite ve savaş için bkz: Afghanistan’s ethnic conflict, A. Saikal,114-126; Ethnicity and the political reconstruction of Afghanistan, Condrad Shcetter, Center for Development Research (ZEF), University of Bonn, 2005 [/af] Sovyetler Birliği’nin işgali sırasında güneydeki Peştun aşiretlerin oluşturduğu silahlı gruplar Pakistan’dan yardım alıp, ülkede konuşlanmışlardı.[af] Rubin, a.g.e. 478 [/af]
Bu destekle ülke içinde altı temel oluşum ortaya çıktı. Muhammed Nebi Muhammedi’nin liderliğinde Afganistan İslami Devrimci Hareketi, Sibğatullah Müceddidi’nin Afgan Ulusal Kurtuluş Cephesi, üzerinde çok tartışılan bir isim olan Gülbiddin Hikmetyar liderliğinde Hizb-i İslam, yine Hikmetyar’ın oluşumu ile aynı ismi taşıyan Yunus Halis’in Hizb-i İslam grubu, Abdül Resül Seyyaf ve İttihad İslami ve Pir Ahmed Geylani’nin öncülük ettiği Afganistan Ulusal Cephesi.[af] Katzman, K., Clayton T. (2013). United States Congressional Research Service, Afghanistan: Post-Taliban Governance, Security, and U.S. Policy, syf 2 [/af]
Bu silahlı gruplar arasında sadece Özbek lider Abdül Raşid Dostum muhalif değildi. Kendisi, işgal sırasında Sovyetler Birliği destekli Komünist Afganistan Ordusu’nun kuzeyde konuşlu bulunan zırhlı kolordusunun komutanıydı.[af] https://www.independent.co.uk/news/people/profiles/rashid-dostum-the-treacherous-general-9224857.html [/af]
Afganistan’da bu kadar çok silahlı grup bulunması sonucunda Pakistan, bu gruplardan müteşekkil bir hükümet kurmak için adım attı. Sıbğatullah Müceddidi yönetiminde hükümete görevi devraldı. Devrik lider Necibullah, Hindistan’a kaçmak için havaalanına giderken mücahitlerce durduruldu. Birleşmiş Milletler’in Kabil’de ofisinde yaşamaya başladı.[af] Emadi, H. (1999) New world order or disorder: Armed struggle in Afghanistan and United States’ foreign policy objectives, Central Asian Survey, vol. 18 no.1, syf 60 [/af]
Yeni kurulan yönetimde hala taşlar tam yerine oturmamıştı. Başbakanlık görevi için Pakistan İstihbaratı’nın 1980 yılından beri desteklediği[af] Rashid, A., Back with a Vengeance: Proxy War in Afghanistan. The World Today, vol. 52 no. 3, syf 62 [/af] Hizb-i İslam lideri Gülbiddin Hikmetyar’ın adı geçti. Ahmed Şah Mesud’un bu karara karşı çıkması sebebiyle Hikmetyar, bu göreve talip olmadı. Tacik ve Peştun temelli başlayan bu yönetimsel ayrılık, iç savaşa dönüştü. Kabil’deki Rabbani ve Mesud yönetimine karşı savaş açan Hikmetyar, şehre şiddetli bir bombardıman gerçekleştirdi. Bu kuşatmanın sonucunda 25 binden fazla insan yaşamını yitirirken, şehrin yarısı da harap oldu.[af] A. Saikal (1998) Afghanistan’s ethnic conflict, Survival, vol. 40 no. 2, syf 118 [/af]
Hikmetyar ve Dostum’un Kabil’deki yoğun ve ağır bombardıman saldırıları sonucunda Rabbani, şehri terk etmek zorunda kaldı. Bu sırada şehirde bulunan başka bir güç olan Ali Mezari’nin kuvvetleri ise yaşanan bu çatışmalara katılmaktan kaçındılar. Rabbani ise Dostum’a karşı cihad ilan etti ve Kabil’e geri dönerek bazı bölgeleri geri aldı. 1994 yılında Kabil’deki çatışmalar devam ederken, ülkenin kuzeyinde de taraflar arasında savaş devam ediyordu. Rabbani, 1994 yılında savaşı bitirmek amacıyla ‘büyük şura’ adı verilen, Peştun, Tacik, Hazara ve Özbek gibi ülkenin çeşitli etnik unsurlarından oluşan büyük bir meclisi topladı. [af] Bkz: http://www.bbc.co.uk/turkish/indepth/story/2004/01/040114_afgan_loyajirga.shtml ve Khalilzad, Z. (1995). Afghanistan in 1994: Civil War and Disintegration. Asian Survey, vol. 35 no. 2, syf 149 [/af]
1994 yılında Afganistan’da birbirleriyle savaşan iki farklı ittifak vardı. İlki, Cumhurbaşkanı Burhaneddin Rabbani’nin Cemiyet-i İslam’ın önderliğinde, Abdül Resul Seyyaf’ın İttihad-ı İslam’ı, Kabil ve kuzeydeki güçlü askeri komutan Ahmed Şah Mesud ve ülkenin batısındaki Herat’ta kontrolü elinde bulunduran İsmail Han’dan oluşuyordu. İkinci ittifakın başında ise Gülbiddin Hikmetyar’ın Hizb-i İslam’ı vardı. Hikmetyar, Abdül Raşid Dostum’un Ulusal İslami Hareket’i, Şii lider Ali Mezari’nin Hizb-i Vahdet ve Sibğatullah Müceddidi’nin Cebh-i Nicat-i Milli’sinden destek alıyordu. [af] Khalilzad, Z. (1995). Afghanistan in 1994: Civil War and Disintegration. Asian Survey, vol. 35 no. 2, syf 148 [/af]
SSCB işgalinde Hikmetyar ve Müceddidi, Pakistan’dan direniş gösterirlerken, Raşid Dostum ise SSCB kontrolündeki Afgan Ordusu’nda komutandı.[af] Ryan Wadle, Afghanistan War: A Documentary and Reference Guide, syf 14, Greenwood, 2018 [/af] Moskova’nın Afganistan’dan çekilmesinden sonra bıraktığı Necib Rejimi’nden ayrılarak kendi silahlı oluşumunu kurdu. 1992 yılında Rabbani ve Şah Mesud ile ittifak kuran Dostum, 1994 yılında Şah Mesud ile ilişkileri kötüleşince Hikmetyar’ın tarafına geçti. Yaşanan iç savaşta yer almayan başka oluşumlar da vardı. Örneğin, Mevlevi Yunus Halis’in Hizb-i İslam partisi gibi. Ancak Yunus Halis, o dönem kendisini Afganistan Emiri olarak ilan etti. Tarafsız olduklarını açıklayan üç parti mevcuttu. Bunlar, iç savaş yerine barışçıl ve diyaloğa dayalı çözüm arayan liderlerden oluşuyorlardı. Şii lider Muhmmed Asif Muhsini’nin Hareket-i İslam’ı, Pir Ahmed Geylani’nin Mahaz-ı İslam’ı ve Nebi Muhammedi’nin Hareket-i İslam-i İnkılabi partisi. Bu partiler haricinde 1994 yılında kurulan ve 1995’e kadar iç savaşa dahil olmayan Taliban da vardı. [af] Khalilzad, a.g.e., 148 [/af]
Gülbiddin Hikmetyar, Sovyetler Birliği işgali sırasında Pakistan’dan doğrudan yardım alırken, Abdül Resül Seyyaf, Suudi Arabistan desteğine sahipti. Ancak Seyyaf ve Hikmetyar’ın ilişkileri oldukça iyiydi.[af] Scheuer, M., (2011) Osama Bin Laden, Oxford: Oxford University Press, syf 124 [/af] Hizb-i Vahdet lideri ve ‘Tahran’ın Kabil’deki Adamı’ olarak bilinen Abdül Ali Mezari, 1982 yılından beri İran’dan destek görüyordu. 1995 yılında Taliban’ın kendisini esir almasından bir gün sonra öldürüldü.[af] https://www.independent.co.uk/news/world/shia-leader-dies-after-capture-by-afghan-students-1611155.html [/af] Burhaneddin Rabbani’nin yönettiği Cemiyet-i İslami, çoğunlukla Taciklerden oluşuyordu. Kabil başta olmak üzere ülkenin kuzeydoğusu ve batısında etkindi.[af] Saikal, A., Modern Afghanistan: A History of Struggle and Survival, Londra: I.B.Tauris, syf, 211 [/af] Abdül Raşid Dostum ise Özbekistan ve Türkiye’nin desteğine sahipti. Gülbiddin Hikmetyar liderliğinde ve çoğunluğunu Peştunların Gilzay kolunun oluşturduğu Hizb-i İslam ise Pakistan’ın desteği ile ayakta kalıyordu. Afganistan’ın güney ve güneydoğu bölgelerinde aktif olan grup, kuzeyde de yer yer hâkim alanlara sahipti. Ancak diğer Peştun direniş gruplarına göre Afgan halkındaki etkisi daha azdı.[af] Saikal, A. Modern Afghanistan: A History of Struggle and Survival. Londra: I.B.Tauris, syf. 216 [/af]
Taliban’ın doğuşu ve gelişmelere etkisi
1994 yılında Taliban’ın ortaya çıktığı zaman Kandahar’da anarşi hakimdi. Bölgede kız çocuklarına tecavüz edilmesine olan tepkiler Taliban’ın ortaya çıkışını ve güçlenmesini sağlayan ancak dile getirilmeyen sosyolojik temellerden biriydi. Bir medresede hoca olan Molla Ömer, tecavüzler sonrasında öğrencilerine bu suçu işleyenlerin cezalandırılmaları konusunu açtığında öğrencileri kabul eder. ‘Talebeler’ manasına gelen Taliban, Molla Ömer liderliğinde, suçu işleyenleri cezalandırmaya başlayarak aktif hale gelir. [af] Tanner, S. (2009). Afghanistan: A Military History from Alexander the Great to the War against the Taliban. Boston: Da Capo Press, syf. 279 [/af] Taliban’ın kuruluş sürecinde gerçekleştirdiği en önemli eylem ise aslında yardım konvoyunu kurtarması idi. Pakistan, Türkmenistan’a gidecek güzergâh için Kandahar ve Herat bölgelerini seçti. Afganistan sınırı geçen Pakistan konvoyu, Kandahar yolundayken silahlı bir grubun saldırısına uğradı. Kısa bir süre içerisinde Taliban bölgeye giderek, saldırgan grubu püskürttü ve konvoyu kurtardı.[af] Crews, R., D. & Tarzi, A. (2009). The Taliban and the Crisis of the Afghanistan. Massachusetts, Cambridge: Harvard University Press, syf 158 [/af] Bölgede kısa sürede güç kazanan Taliban, Gülbiddin Hikmetyar’a ait bir askeri depoyu ele geçirerek, yönünü Kandahar şehrine çevirdi. Sadece dört gün süren çatışmalar sonucunda Taliban, şehri ele geçirdi.[af] Fergusson, J. (2011) Taliban The True of the World’s Fiercest Guerilla Fighters. Londra: Corgi, syf 8 [/af]
1995 yılının başlarında Taliban, Afganistan’ın üçte birini kontrol altında tutuyordu ve Kabil’in dış mahallelerinde konuşlanmış güçlere sahipti. Gülbiddin Hikmetyar’ın güçleri ise Kabil’in güneyindeki konumlarından doğuya çekilerek, Taliban ile Ahmed Şah Mesud’u karşı karşıya getirdi. Burada taraflar arasında Kabil’de ilerleme yaşanmadı. Muhtemelen bu nedenle Taliban yönünü Afganistan’ın batısına çevirdi. 1995 yılının bahar aylarında İran sınırındaki Nimruz bölgesinde harekât başlatan Taliban, Herat bölgesinde zorlandı. Aynı anda bu bölgede Taliban ile İran askerleri ile arasında çatışmalar kayda geçti.[af] Larry P. Goodson (1998) “Periodicity and intensity in the Afghan War.” Central Asian Survey, Vol. 17, No. 3 s. 483 [/af]Ancak Eylül ayında Herat’ı alarak hem ülkenin yüzde 50’sine sahip oldu hem de Kabil’deki operasyonlarına yeniden başladı. 1996 yılının başlarında Ahmed Şah Mesud, Kabil’i savunmakta zorlanınca Hikmetyar, Dostum, Müceddidi ve Hizb-i Vahdet’in yeni lideri Kerim Halili, Devlet Başkanı Rabbani’ye yönelik baskıya başlayarak, aralarında ateşkes imzaladılar. Bu oluşum daha sonra Kuzey İttfakı olarak anıldı.[af] Who are the Northern Alliance, http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/1652187.stm [/af]
Taliba’nın ortaya çıkışından Kuzey İttifakı’na giden yol
Kandahar’ı almaları ile isimlerini duyuran Taliban’a destek giderek arttığı yıllardı. Afganistan işgal sonrası çekişmelerin karmaşasında siyasi ve askeri olduğu kadar toplumsal olarak da yıkım yaşıyor, bu yıkım ise bu sefer iç çekişmelerden kaynaklanıyordu. Askeri ve siyasi nedenlerin tetiklediği sosyal vakalar ile harekete geçen Taliban kısa zamanda ülkedeki boşluğu doldurmaya başlamıştı. 1995 ve 1996 yıllarında binlerce kişi gruba katılmıştı. Onlarca bölgedeki anarşi ortamını, İslami kuralların geçerli olduğu bir düzene çevirmeye çalışan örgüt bir yandan yönünü doğuya çevirirken diğer yandan güneybatıdaki Gazne ve dağlık bölgelerde Hikmetyar’ın güçleri ile çatışıyordu.
Kuzey İttifakı’nı şekillendiren bu süreci anlaşılır olabilmesi için Taliban’ın ortaya çıkışından sonraki sürecin bazı askeri kısımlarını tekrar hatırlamakta fayda var.
İlerleyişini devam ettiren Taliban, Kabil’in güneyindeki bölgeleri ele geçirirken, Celalabad’ı alarak, Hikmetyar’a Pakistan’dan gelen desteği kesti.[af] Ralph H. Magnus Asian Survey, Vol. 37, No. 2, A Survey of Asia in 1996: Part II, Feb., 1997, pp. 111-117 [/af] Bu arada Şah Mesud ile Hazaralar arasındaki soruna Hazaraların çağrısı ile müdahil olan Taliban bir yandan da Kabil’e üç farklı yönden saldırmaya başlamıştı.
Bu sırada da Afganistan’ın batısında, İran sınırına yakın Herat bölgesinde de İsmail Han ile savaşan Taliban, burada gerilemeler yaşadı. 1995 yılının Eylül ayında Taliban, karşı saldırı ile Herat’ı ele geçirirken, İsmail Han İran’a kaçmak zorunda kaldı. Ahmed Şah Mesud ise Raşid Dostum ile beraber kuzeyde mücadele ederken, asıl tehdidin güneyden geldiğini fark etmişti. Taliban ile sorun yaşayan Hazaralar, Kerim Halili liderliğinde Hizb-i Vahdet çatısı altında Rabbani hükümeti güçlerine katıldı. Ancak 1996 yılının Eylül ayında Şah Mesud, Taliban’ın şehre girmesi ile Kabil’den ayrıldı.. Ardından Şah Mesud’un peşine düşerek kuzeye ilerleyen Taliban ile Şah Mesud ve Raşid Dostum’un birlikleri arasında çatışmalar yaşandı. Ancak Raşid Dostum’un yardımcısı Melih Pehlivan’ın Mezar-ı Şerif’te Taliban safına geçmesiyle şehir, 1996 yılının Mayıs ayında grubun eline geçti.
Bu şehrin diğerlerinden farkı ise Türkmen, Özbek, Tacik gibi etnik unsurlar çok sayıda barındırmasıydı. Taliban, Mezar-ı Şerif’teki Hazaralar ve Özbekleri silahsızlandırmak istemesi üzerine Melik Pehlivan’ın önderliğinde şehirde Taliban’a karşı çatışmalar başladı. Raşid Dostum’un Türkiye’ye gitmesinin ardından 1997 yılının Haziran ayında Ahmed Şah Mesud, Kerim Halili ve Melik Pehlivan öncülüğünde Kuzey İttifakı adıyla bilinen Afganistan Birleşik İslami Kurtuluş Cephesi kuruldu. Bu ittifaka daha sonra Raşid Dostum, İsmail Han ve Hacı Abdül Kadir gibi liderler de katıldılar.[af] Saikal, A. (2004). Modern Afghanistan: A History of Struggle and Survival. Londra, I.B.Tauris, syf. 229 [/af]
1997 yılı Kuzey İttifakı için kötü geçiyordu. Hazara Şiileri ile Dostum’un Özbek güçleri birbirleriyle çatışıyorlardı. Ayrıca Hizb-i Vahdet içerisindeki gruplarda ayrılıklar baş gösteriyordu. Rusya, Özbek ve Şiilerin arasını düzeltmeye çalışırken, İran, Hizb-i Vahdet’i yekpare halde tutmaya çalışıyordu. Tam da bu sırada Ahmed Şah Mesud, Tahran’a giderek Kuzey İttifakı’nın parçalanmasını önlemek için yardım istedi. Taliban ise kış aylarında yaşanan bu çatışmaları sadece izliyordu.
1998 yılının ortalarında Rusya ve İran, Kuzey İttifakı’na yardım ederlerken, Suudi Arabistan ve Pakistan ise Taliban’a destek sağlıyordu.[af] Afghanistan a modern history, Angelo Rasanayagam, 2003, 154-157 [/af] Aynı yıl içinde Melik, Taliban’a karşı kuzeyde yenilgiler yaşayınca İran’a kaçtı ve yerini Dostum aldı. Bu evrede Dostum güçleri Taliban’a karşı kısmi bir ilerleme sağladı. 1998 yılının sonbaharında Hazara güçlerinin Taliban karşısında kaybetmeye başlamasıyla Kerim Halili Moskova, Tahran, Yeni Delhi ve Ankara’ya ziyaretler düzenleyerek yardım talep etti. 1999 yılına kadar kuzey ve kuzeydoğu bölgelerinde Şah Mesud ve Dostum ile savaşan Taliban, ülkenin yüzde 90’ının kontrol ediyor vaziyetteydi. Kuzey İttifakı ise Tacikistan sınırındaki küçük bir alanı ve Şah Mesud’un doğduğu yer olan Pençşir Vadisi’ndeydi.[af] Rasanayagam, a.g.e., 280-285 [/af]
Bin Ladin ve sonrası
1996 yılının Mayıs ayında el Kaide lideri Usame bin Ladin, Afganistan’ın Celalabad şehrine gitti. Burada kendisini Hizb-i İslam lideri Yunus Halis karşıladı. Burhaneddin Rabbani ve Gülbiddin Hikmetyar’ın Bin Ladin’in dönüşüne onay vermelerine ve diğer Afgan mücahitlerin kendisini ağırlamak istemesine karşın Ladin, Yunus Halis’in yanında kaldı. Bunun sebebi ise Yunus Halis’in iç savaşa dahil olmamasından kaynaklanıyordu.[af] Scheuer, M., Osama Bin Laden. Oxford University Press, s. 105 [/af] Bin Ladin, Celalabad’a gittiği dönemde şehir, Taliban’ın kontrolünde değildi. Aynı yılın Temmuz ayında Taliban şehri aldığı zaman Bin Ladin ile Taliban yetkilileri arasında bir görüşme gerçekleşti. Bu görüşme sonucunda Taliban, Bin Ladin’i koruyacağına söz verdi.[af] Scheuer, age s. 106 [/af]
1998 yılında El Kaide, Afrika’daki Amerikan büyükelçiliklerine saldırılarını gerçekleştirdi. Bu saldırılara cevap olarak da Amerika, Afganistan’daki el Kaide noktalarına hava saldırıları düzenledi.[af] https://edition.cnn.com/2013/10/06/world/africa/africa-embassy-bombings-fast-facts/index.html [/af] Amerika’nın Taliban’a el Kaide ile baskıları sürerken, Bin Ladin, Taliban’ın en büyük rakibi Ahmed Şah Mesud’u öldürmek için hazırlandığı iddia edildi. Bu hamle ile El Kaide’nin, Şah Mesud’un ölümüyle Kuzey İttifakı’nı zayıflatıp, Taliban’ın önünü açmak istediği öne sürüldü. 9 Eylül 2001’de bombalı saldırı ile Ahmet Şah Mesud öldürüldü.
Bu saldırıdan sadece 2 gün sonra 11 Eylül 2001’de New York’taki ikiz kulelere sadırılar gerçekleştirdi.[af] Scheuer, a.g.e., 127-128 [/af] Saldırılardan bir ay sonra Amerika, ‘Kalıcı Özgürlük Operasyonu’nu başlatarak, 7 Ekim 2001’de Afganistan’a hava saldırıları düzenledi. Ülke içerisinde ise Kuzey İttifakı ile Taliban’a karşı mücadele verdi. Beş ay süren operasyon neticesinde Taliban’ın ülkedeki operasyonel gücü minimum seviyeye düşürüldü.[af] Joseph J. Collins, Understanding war in Afghanistan, syf 46-47, National Defense University Press Washington, D.C. 2011 [/af]
11 Eylül sonrası yerelleşme ve Şuralar
Taliban’ın liderliğinin çoğu Kandahar şehrinin dışındaki çevre köylerde doğup, büyüdü. Sosyal hayat ve eğitimin oldukça kısıtlı olduğu bölgede genelde tarımla uğraşılıyor. Kandahar ve çevresinde yer alan Popalzay, Alikuzay ve Barakzay gibi Peştun aşiretleri kırsal bölgede oldukça etkinlerdi. Komünist hükümetin, bölgedeki aşiret liderlerini hedef almasıyla yapılan cihad çağrılarına ek olarak bölgedeki medreselerin çok sayıda olmasıyla dini liderlerin güçlenmesi sonucunu doğurdu. Sovyetler Birliği’ne karşı Kandahar bölgesinde savaşan ve daha sonraları Taliban’ı kuracak savaşçılar, dine sıkı sıkıya bağlı olarak savaştılar. Taliban’ın ortaya çıkmasında dine olan bu bağlılık etkendi. Zira din adamı olarak yetişen öğrenciler, ülkeyi anarşi ortamından, İslam ile yönetilen bir duruma getirmeyi kendi tasarruflarında görüyorlardı.[af] Peter Bergen – Katherine Tiedemann, Talibanistan: Negotiating the Borders Between Terror, Politics, and Religion, syf 5-8 [/af]
2001 yılında Taliban, Afganistan’daki hakimiyetini kaybedince yerelleşen güçleri şuralar yönetmeye başladı. Ketta Şurası, Rehberi Şurası’nın (Taliban Yönetimi) kısaltılmışıdır; komisyonlar, ofisler ve silahlı gruplar, Ketta Şurası’nın emri altında görevlerini icra ederler. Bu şuranın alt birimleri yani bölgesel şuralar bulunmaktadır. Miran Şah Şurası; Kuzey Veziristan’daki Miran Şah’ta bulunur ve Hakkani Ağı’ndan oluşur. Peşaver Şurası; Doğulu aşiretlerden oluşan küçük birliklerden oluşur. [af] Afghanistan: Taliban’s organization and structure, Dr. Antonio Giustozzi, s. 5-9, Landinfo 2017[/af]
Ketta Şurası’nın yönetimini tanıyan halihazırda iki şura mevcut ve bu şuralar çeşitli bölgelerden sorumlular. Miran Şah Şurası, Paktiya ve Lugar bölgelerinde yönetimdeyken, Kabil ve Doğu Afganistan (Nangerhar, Lağman, Kunar ve Nuristan) bölgelerinde ise Peşaver Şurası bölge komutanlığı olarak operasyonlarını icra ediyor. Ülkenin geri kalan bölgelerinden ise Ketta Şurası sorumlu.
Kuzey Şurası; Karargâhı Bedehşan’da bulunan şura, 2015’in sonlarında Peşaver Şurası üzerinden şekillendi. Baryal Mahaz, Cundullah Mahaz ve Habibullah Mahaz adlı 3 büyük oluşumu kapsıyor.
Meşhed Şurası; Merkezi, İran’ın doğusundaki Meşhed’te bulunmaktadır.[af] Iran’s Shifting Afghan Alliances Don’t Fit Easy Narratives, https://foreignpolicy.com/2020/02/18/suleimani-war-quds-iran-shifting-afghan-alliances-dont-fit-easy-narratives/ [/af] Bu şuranın büyük bir merkezi gücü olmakla birlikte kademeli olarak merkez güce ilave olan özerk yapıya sahip bazı oluşumlara sahiptir. Taliban lideri Haybetullah Ahunzade’nin cephesi de bu şuraya dahildir. Bu şura, Taliban karşıtları tarafından yapılan yorumlarda ‘ofis’ olarak tanımlanıyor zira Ketta Şurası, 2011’de Meşhed Şurası’nı bölgesel komutanlık olarak kurmuştu. 2016 yılında Abdül Kayyum Zakir ve cephesi, Meşhed Şurası’nı terk ederek, Pakistan’a gitti. Meşhed Şurası, ülkenin batısındaki Herat, Badğis, Gor, Nimruz ve Ferah’ta hakimiyet ilan ederken, operasyonlarına güneye, Helmend, Kandahar, Zabul ve Gazne ile Faryab, Cuzcan ve Kunduz bölgelerine de genişletiyor.
Resül Şurası; İslam Emirliği Yüksek Konseyi. Ferah’ta bulunan bu şura, Ketta Şurası’na muhalif haldedir. Ketta Şurası’ndan ayrılan Ubeydullah İşakzay ve Abdül Kayyum Zakir ile de ittifak halindedir. Resül Şurası, bütün Afganistan üzerinde hakimiyet iddia ediyor. Ancak Ubeydullah ve Zakir’in ekiplerinin olduğu batı ve güney bölgelerinde aktif. [af] Giustozzi, s. 6-7 [/af]
Kuzey Şurası, Peşaver Şurası’ndaki çeşitli gruplardan oluşan bir koalisyon halindeyken Miran Şah Şurası, sadece Hakkani Ağı’ndan oluşan bağdaşık bir şura. Hakkanı Ağı, içteki tutarlılık ve disiplinle yıllar içerisinde güçlü bir iktidar kurdu.
Amerika ve ardından uluslararası koalisyonun Afganistan’daki operasyonları nedeniyle halihazırda sosyolojik bir tabana sahip olduğu için Taliban yerelleşerek küçüldü. Uzun bir dönem şuraları ve bu şuralara bağlı gevşek ağ örgütlenmeleri ile ABD’ye karşı operasyonları koordine eden Taliban’ın bu yapısı siyasi ve askeri olduğu kadar istihbarat paylaşımı da yapıyorlar. Ne var ki şuralar arasında tam bir uzlaşma yok.
Kuzey Şurası, Ketta ve Meşhed Şuraları ile kesintili olarak iş birliği içerisindeyken, Resül Şurası ile ilişkilerini sürdürüyor. Meşhed Şurası, 2016 yılında Ketta Şurası ile koordineli olarak çalışmayı başladı. Ancak Taliban’ın lideri Heybetullah Ahunzade’nin İran’a gitmesiyle bu iş birliği durdu, Resül Şurası, Ubeydullah ve Zakir cepheleriyle iş birliği içerisinde.
Taliban’ın medya işlerini yürüten enformasyon ofisi ise sadece Ketta Şurası’na bağlı olarak çalışıyor. Ofis, Miran Şah, Peşaver, Kuzey ve Meşhed şuralarına dair faaliyetleri servis etse de Resül Şurası’na dair herhangi bir yayında bulunmuyor.[af] Giustozzi, s.11 [/af]
Как получить пропуск на МКАД, Как быстро получить пропуск на МКАД, Основные аспекты пропуска на МКАД, которую стоит учесть, полный гайд, которые помогут вам разобраться, Как оформить пропуск для движения по МКАД, рекомендации, Сроки и порядок продления пропуска на МКАД, шаг за шагом
Пропуск на мкад Пропуск в москву .
Как быстро и качественно отремонтировать телевизор: проверенные способы|Оптимальный выбор сервиса для восстановления работы телевизионной техники: важная информация|Основные неисправности телевизоров и способы их устранения: комплексный подход|Эффективные методы самодиагностики телевизора: шаг за шагом|Сколько стоит ремонт телевизора: актуальные цены на услуги сервисных центров|Долговечность и надежность ремонта телевизора: как правильно восстановить работоспособность|Экспертные услуги по ремонту телевизора: профессиональный подход и надежность|Как продлить срок службы телевизора: полезные советы и рекомендации по уходу|Самые распространенные причины, почему телевизоры перестают работать и как их устранить|Оригинальные детали и запчасти для телевизоров: где заказать и как выбрать|Почему стоит выбрать профессиональный ремонт телевизора: важные факторы и преимущества|Топ-5 ошибок при ремонте телевизора: как избежать неприятностей|Подробная инструкция по выявлению неисправностей телевизора: шаги и методы|Почему не рекомендуется самостоятельно ремонтировать телевизор: основные риски и проблемы|Способы быстрого восстановления работы телевизора: эффективные методы и рекомендации
ремонт ноутбуков Воркута ремонт компьютеров .
geinoutime.com
Mao Ji는 돌아 서서 돌진하는 여러 Jinyi 선장을 바라보며 “곤경에 처했습니다. “라고 웃었습니다.
牙狼 守りし者(V2.2)
非常に実用的な内容で、読んで良かったと思います。
geinoutime.com
황제가 자신을 보았습니까? 그는 엿보는 자신을 발견 했습니까?
geinoutime.com
그가 말했듯이 그는 더 이상 Fang Jifan에게 말다툼할 기회를 주지 않고 이미 주먹을 흔들었습니다.
k8 カジノ 出金 時間
この記事を読んで、たくさんの新しいことを学びました。
戦国BASARA 2
素晴らしい内容でした。いつも新しい知識をありがとうございます。
k8 ミニゲーム
素晴らしい記事です。思わず共有したくなりました。
geinoutime.com
이것은 전쟁부가 제공할 수 있는 가장 정예 해군입니다.
戦国パチスロ花の慶次~戦極めし傾奇者の宴~(自动转)
このトピックについてこんなに詳しく書かれた記事は初めてです。素晴らしいです!
Theatrical version Puella Magi Madoka Magica
素晴らしい情報源です。いつも参考になります。
戦コレ!【泰平女君】徳川家康(V2.2)
実用的で具体的なアドバイスが多く、とても感謝しています。
ハメ撮りポルノ .n2V1zZwLXjj
pov ਪੋਰਨ .11pKJzqlM69
ਅਸੀਂ ਅਸ਼ਲੀਲ ਹਾਂ .p6fXEjNdIw5
ਲਾਤੀਨੀ ਪੋਰਨੋਗ੍ਰਾਫੀ .M2BwA03DGUL
十代のポルノ .siKZQnYSw45
Зачем выбирать дом из бруса 9х12 | Преимущества строительства дома из бруса 9х12 | Какая кровля лучше для дома из бруса 9х12 | Как создать уютный интерьер в доме из бруса 9х12 | Как обеспечить комфортную температуру в доме из бруса 9х12 | Выбор фундамента для дома из бруса 9х12 | Как обустроить участок вокруг дома из бруса 9х12 | Современные технологии строительства дома из бруса 9х12 | Плюсы и минусы дома из бруса 9х12 | Расходы на строительство дома из бруса 9х12
дом брус 9х12 https://domizbrusa-9x12spb.ru/ .
ਹੱਥਰਸੀ ਪੋਰਨ .wrdhZb2Fd4c
geinoutime.com
Fang Jifan은 정직한 표정으로 조용히 옆에 서있었습니다.
Почему стоит построить дом из бруса 9х12 | Секреты выбора проекта дома из бруса 9х12 | Особенности кровли дома из бруса 9х12 | Интерьер для дома из бруса 9х12: советы дизайнера | Типы фундаментов для дома из бруса 9х12 | Секреты выбора дверей и окон для дома из бруса 9х12 | Современные технологии строительства дома из бруса 9х12 | Инновации в строительстве дома из бруса 9х12 | Советы по созданию уютной зоны отдыха в доме из бруса 9х12 | Расходы на строительство дома из бруса 9х12
одноэтажный дом из бруса 9х12 https://domizbrusa-9x12spb.ru/ .
Please let me know if you’re looking for a author for your blog.
You have some really great posts and I believe I would
be a good asset. If you ever want to take some of the load
off, I’d really like to write some articles for your
blog in exchange for a link back to mine. Please send me an e-mail if interested.
Kudos!
You actually make it seem so easy together with your presentation but I to find this topic to be really something that I believe I would by no means understand.
It sort of feels too complicated and extremely
broad for me. I’m having a look forward in your subsequent publish, I will attempt to get the
hang of it!
Hello terrific blog! Does running a blog like this require a massive amount work?
I have no knowledge of programming but I was hoping to start my own blog in the near future.
Anyways, should you have any recommendations or tips
for new blog owners please share. I understand this is off subject but I simply wanted
to ask. Many thanks!
I pay a quick visit every day a few sites and information sites to read
content, but this blog provides feature based writing.
Получите свой диплом с минимальными усилиями
Автор24 Автор 24 официальный .
geinoutime.com
억양이 좀 이상하지만 의사소통에 지장을 주지는 않는다.
Good information. Lucky me I came across your site by accident (stumbleupon).
I have book-marked it for later!
This is my first time pay a visit at here and i am
in fact pleassant to read all at alone place.
I am sure this post has touched all the internet people, its really really pleasant piece of writing on building
up new weblog.
Топ-5 материалов для перетяжки мебели, современных
Преображаем вашу мебель с помощью перетяжки, мебель, которая будет радовать вас долгие годы
Сделай свой дом уютным с помощью перетяжки мебели, пригласите в гости дизайнера
Вдохновляющие идеи для перетяжки мебели, подчеркнут вашу индивидуальность
Перетяжка мебели: секреты мастеров, применить в деле
перетяжка мебели “КакСвоим”.
Преимущества строительства дома из бруса 9х12 | Преимущества строительства дома из бруса 9х12 | Интерьер для дома из бруса 9х12: советы дизайнера | Как создать уютный интерьер в доме из бруса 9х12 | Фундамент для дома из бруса 9х12: какой выбрать? | Особенности окон и дверей в доме из бруса 9х12 | Как обустроить участок вокруг дома из бруса 9х12 | Как выбрать мебель для дома из бруса 9х12 | Советы по созданию уютной зоны отдыха в доме из бруса 9х12 | Как рассчитать бюджет на строительство дома из бруса 9х12
проект дома из бруса 9х12 https://domizbrusa-9x12spb.ru/ .
Преимущества строительства дома из бруса 9х12 | Подбор проекта для дома из бруса 9х12 | Интерьер для дома из бруса 9х12: советы дизайнера | Секреты уютного интерьера в доме из бруса 9х12 | Как обеспечить комфортную температуру в доме из бруса 9х12 | Фундамент для дома из бруса 9х12: какой выбрать? | Сад и огород вокруг дома из бруса 9х12 | Идеи оформления интерьера мебелью для дома из бруса 9х12 | Советы по созданию уютной зоны отдыха в доме из бруса 9х12 | Расходы на строительство дома из бруса 9х12
дом брус 9х12 https://domizbrusa-9x12spb.ru/ .
Зачем выбирать дом из бруса 9х12 | Секреты выбора проекта дома из бруса 9х12 | Особенности кровли дома из бруса 9х12 | Плюсы отопления в доме из бруса 9х12 | Теплоизоляция и вентиляция в доме из бруса 9х12 | Как выбрать правильные окна и двери для дома из бруса 9х12 | Современные технологии строительства дома из бруса 9х12 | Как выбрать мебель для дома из бруса 9х12 | Дом из бруса 9х12: важные моменты | Как рассчитать бюджет на строительство дома из бруса 9х12
дома из бруса 9х12 https://domizbrusa-9x12spb.ru/ .
Играйте в лучшие онлайн казино в Румынии, и стать обладателем крупного выигрыша.
Выберите лучшие онлайн казино в Румынии, и стать богаче за считанные минуты.
Выбор казино онлайн для румынских геймеров, самые щедрые бонусы и высокие выплаты.
Загляните в мир онлайн казино в Румынии, для захватывающего азартного опыта.
Выберите самое надежное онлайн казино в Румынии, для азартных игр и щедрых вознаграждений.
cazino online gratis cazino online gratis .
Бонусы и акции только для вас в онлайн казино
лучшие онлайн казино беларуси онлайн казино .
하이퍼노바 인피니티 릴스
이것들은 모두 Zhu Houzhao를위한 것이며 그 안에 들어있는 다양한 요리는 충격적입니다.
Онлайн казино – ваш путь к увлекательным приключениям, ставьте на удачу и выигрывайте в лучших онлайн казино, играйте с удовольствием.
Онлайн казино: безопасность и азарт, вероятность выиграть увеличивается.
Лучшие онлайн казино ждут вас, переходите и побеждайте.
Настоящий азарт в онлайн казино, выигрывайте и наслаждайтесь успехом.
Онлайн казино: легкий способ заработка, учитесь и выигрывайте.
лучшие онлайн казино на деньги лучшие онлайн казино с минимальным депозитом .
Играйте в лучших онлайн казино и выигрывайте крупные суммы, посетить.
Попробуйте самые популярные онлайн казино и выигрывайте большие деньги, испытайте прямо сейчас.
Популярные азартные игры в онлайн казино, посетите прямо сейчас.
Бонусы и выигрыши: лучшие онлайн казино для вас, испытайте прямо сейчас.
Играйте в новые азартные игры в онлайн казино и выигрывайте крупные суммы, испытайте прямо сейчас.
Играйте в лучшие онлайн казино и выигрывайте крупные суммы денег, присоединяйтесь сейчас.
Играйте в увлекательные игры и выигрывайте крупные суммы в онлайн казино, испытайте прямо сейчас.
Наши рекомендации: лучшие онлайн казино, присоединяйтесь сейчас.
Популярные игры и призы в онлайн казино, испытайте прямо сейчас.
Бонусы и выигрыши: самые популярные онлайн казино для вас, посетите прямо сейчас.
Новые возможности и азартные игры в онлайн казино, попробуйте прямо сейчас.
Играть и выигрывать: самые популярные онлайн казино для вас, испытайте сейчас.
Лучшие игры и призы в онлайн казино, испытайте прямо сейчас.
Большие выигрыши и возможности: самые популярные онлайн казино для вас, посетите сейчас.
Играйте в азартные игры и выигрывайте призы в онлайн казино, попробуйте прямо сейчас.
Играйте в лучшие онлайн казино и получайте щедрые бонусы и выигрыши, присоединяйтесь прямо сейчас.
Играйте в новые азартные игры и выигрывайте большие суммы в онлайн казино,
онлайн казино беларусь онлайн казино беларусь .
Попробуйте свою удачу в лучших онлайн казино, попробовать.
Попробуйте самые популярные онлайн казино и выигрывайте большие деньги, испытайте прямо сейчас.
Популярные азартные игры в онлайн казино, посетите прямо сейчас.
Бонусы и выигрыши: лучшие онлайн казино для вас, испытайте прямо сейчас.
Новые возможности для азартных игроков в онлайн казино, попробуйте прямо сейчас.
Играть и выигрывать: лучшие онлайн казино для вас, посетите сейчас.
Играйте в увлекательные игры и выигрывайте крупные суммы в онлайн казино, попробуйте прямо сейчас.
Наши рекомендации: лучшие онлайн казино, попробуйте сейчас.
Популярные игры и призы в онлайн казино, испытайте прямо сейчас.
Играйте в самые популярные онлайн казино и получайте щедрые бонусы и выигрыши, испытайте прямо сейчас.
Играйте в новые азартные игры и выигрывайте большие суммы в онлайн казино, попробуйте прямо сейчас.
Играть и выигрывать: самые популярные онлайн казино для вас, попробуйте сейчас.
Лучшие игры и призы в онлайн казино, попробуйте прямо сейчас.
Большие выигрыши и возможности: самые популярные онлайн казино для вас, присоединяйтесь сейчас.
Азартные игры и призы в онлайн казино, посетите прямо сейчас.
Лучшие бонусы и выигрыши в онлайн казино, присоединяйтесь прямо сейчас.
Играйте в новые азартные игры и выигрывайте большие суммы в онлайн казино,
онлайн казино онлайн казино .
황제 슬롯
사람들은 항상 그가 좋은 사람이고 좋은 황제라고 말합니다.
라이즈 오브 올림푸스 100
Deng Jian은 그것을 열어보고 나서 많은 단어를 모르는 것 같다는 것을 깨달았습니다.
Получай азарт и адреналин в 1win казино, выигрывай крупные суммы.
Лучшие игровые автоматы в 1win казино, подарят незабываемый опыт.
1win казино – место, где рождаются победы, выигрывай и радуйся.
Почувствуй вкус победы вместе с 1win казино, получай крупные выигрыши.
1win казино – это мир азарта и возможностей, получай невероятные эмоции.
Играй и выигрывай в 1win казино, получай награды без границ.
1win казино – это место, где рождаются чемпионы, в котором ты можешь стать лучшим.
Победы и азарт в 1win казино, которое ждет тебя прямо сейчас.
1win официальный сайт 1win официальный сайт .
1win казино – ваш путь к успеху, присоединяйтесь сейчас!
Начните побеждать с 1win казино, выигрывайте крупные суммы вместе с 1win казино!
1win казино: лучший выбор для азартных игр, получите незабываемые впечатления!
1win казино – лучший выбор для азартных игр, начните игру и выигрывайте крупные суммы!
1win казино: играйте и выигрывайте, начните игру и выигрывайте крупные суммы!
1win скачать 1win скачать .
1win казино: уникальные возможности для игроков
1win зеркало https://xn—-7sbb2afcierdfbl.xn--90ais/ .
슬롯 무료
Zhou Tanzhi는 파란색에서 온 볼트 같았고 그의 얼굴은 순식간에 창백해졌습니다.
https://xlmfa.badwolfgames.info/ .Luswdiu63cj
토토 검증
하지만 이 편지에서… 대략적으로 볼 수 있는 것이 몇 가지 있습니다.
Wow! In the end I got a website from where I know how to in fact
get useful data regarding my study and knowledge.
Truly no matter if someone doesn’t be aware of then its up to other users that
they will assist, so here it happens.
I will immediately clutch your rss feed as I can’t find
your e-mail subscription hyperlink or newsletter service.
Do you’ve any? Kindly allow me recognize so that
I could subscribe. Thanks.
Great post.
Today, I went to the beach with my children. I found a sea shell and
gave it to my 4 year old daughter and said
“You can hear the ocean if you put this to your ear.” She put the shell to her ear and
screamed. There was a hermit crab inside and it pinched her ear.
She never wants to go back! LoL I know this is totally off topic but I had
to tell someone!
Hey would you mind stating which blog platform you’re working with?
I’m going to start my own blog in the near future but I’m having
a hard time selecting between BlogEngine/Wordpress/B2evolution and Drupal.
The reason I ask is because your layout seems different
then most blogs and I’m looking for something completely unique.
P.S Sorry for getting off-topic but I had to ask!
Hey I know this is off topic but I was wondering if you knew of any widgets I could add to
my blog that automatically tweet my newest twitter
updates. I’ve been looking for a plug-in like this for quite some time
and was hoping maybe you would have some experience with something like this.
Please let me know if you run into anything.
I truly enjoy reading your blog and I look forward to your new
updates.
Excellent post. I was checking constantly this blog and I’m impressed!
Very helpful info specifically the last part 🙂 I care for such info a lot.
I was looking for this certain information for a long time.
Thank you and best of luck.
Hello There. I discovered your weblog using msn. That is a
very neatly written article. I will be sure to bookmark it
and return to learn extra of your helpful info. Thanks for the post.
I’ll definitely comeback.
fantastic put up, very informative. I ponder why the opposite experts of this sector do
not notice this. You must proceed your writing. I am confident,
you’ve a huge readers’ base already!
Great article.
Great blog here! Also your web site loads up fast!
What web host are you using? Can I get your affiliate link to your host?
I wish my web site loaded up as quickly as yours lol
Ставки на спорт с высокими коэффициентами | Надежные ставки на 1win | 1win дает возможность выиграть крупный приз | Стань частью 1win| Выбор успешных игроков – 1win| 1win делает игру насыщенной и интересной| 1win – платформа для успешных ставок| Стань частью команды 1win| 1win – это большие шансы на победу| 1win всегда поддерживает своих игроков
1win https://1win-bk.by/ .
1win – ваш идеальный партнер для ставок
Удача всегда на вашей стороне с 1win
1win – место, где рождаются победы
1win – надежный партнер для всех любителей ставок
1win: самый простой способ выигрывать
Начните побеждать с 1win прямо сейчас
Ставки на спорт с 1win – высокие коэффициенты и увлекательные матчи
1win гарантирует вам только лучшие условия для ставок
Увеличьте свои шансы на успех с букмекерской конторой 1win
1win: ваш выбор номер один в мире ставок
Ставки на спорт никогда не были такими увлекательными как с 1win
Присоединяйтесь к миллионам победителей на платформе 1win
1win – это ваша возможность побеждать
1win всегда на вашей стороне|1win – это ваш шанс на выигрыш
Ставки на спорт без ограничений с 1win|1win предлагает вам только лучшие условия для ставок|Будьте уверены в своих ставках с 1win|1win – ваш проводник в мире ставок и азарта|1win – ваш путь к финансовой независимости|1win делает вашу игру максимально увлекательной и выгодной|1win – букмекер, на которого можно положиться|1win предлагает вам только лучшие условия для игры|Получайте максимум удовольствия от ставок с 1win|1win гарантирует вам только успешные ставки|1win – ваш партнер в мире ставок и азарта|1win – это ваша возможность изменить свою жизнь|Заработайте больше с помощью 1win|1win радует своих клиентов только лучшими условиями|Побеждайте вместе с 1win|Начните свой путь к успеху с 1win|Присоединяйтесь к лидерам ставок на 1win|1win – ваша дверь в мир ставок и азарта
1win зеркало https://1win-ofitsialnyy.by/ .
Excellent post. I used to be checking continuously this weblog and I am impressed!
Very helpful information particularly the last phase 🙂 I take care of such info a lot.
I used to be seeking this certain info for a very lengthy time.
Thanks and best of luck.
I’m really enjoying the design and layout of your website.
It’s a very easy on the eyes which makes it much more enjoyable
for me to come here and visit more often. Did you hire out a designer to create your
theme? Excellent work!
It’s very trouble-free to find out any matter on net as compared to books,
as I found this paragraph at this site.
Gucci Handbags Have you investigated adding some videos for your article? It will truly enhance my understanding
Howdy! Do you know if they make any plugins to
assist with SEO? I’m trying to get my blog to rank
for some targeted keywords but I’m not seeing very good results.
If you know of any please share. Many thanks!